تور پاییز 1403لحظه آخر

قبرستان هفتاد ملا، یکی از رازآلودترین و مهم‌ترین مکان‌های تاریخی سیستان و بلوچستان، در دل کوه‌ها و دشت‌های بکر این منطقه نهفته است. این گورستان که به دلیل وجود هفتاد عالم دینی در آن، نام گرفته، نه تنها یک محل دفن ساده نیست، بلکه شاهدی بر تاریخ چند صد ساله، فرهنگ غنی و باورهای عمیق مردم بومی است.

با ورود به این مکان، گویی زمان متوقف می‌شود و هر سنگ قبر، داستانی از گذشته‌های دور و نزدیک را روایت می‌کند. این گورستان با معماری ساده و حکاکی‌های دقیق، احساس احترام و تقدس را در دل هر بازدیدکننده‌ای بیدار می‌کند. اما آنچه قبرستان هفتاد ملا را به مکانی خاص تبدیل می‌کند، نه تنها قدمت آن، بلکه افسانه‌ها و باورهای مردمی است که نسل به نسل منتقل شده‌اند.

اجاره روزانه خانه در تهران

 این افسانه‌ها، از حضور نیروهای مقدس تا نقش علما در ترویج دین، این مکان را به یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و مذهبی سیستان و بلوچستان تبدیل کرده‌اند.

با این مقدمه از مجله گردشگری هم اقلیم به همراه کلیپی زیبا، سفری کوتاه به عمق تاریخ و اسرار این قبرستان خواهیم داشت و شما را با دنیایی از داستان‌ها و رمز و رازها آشنا خواهیم کرد.

معرفی قبرستان هفتاد ملا

قبرستان هفتاد ملا یکی از آثار تاریخی برجسته و با ارزش ایران است که با قدمتی بیش از ۸۰۰ سال، گواهی بر عمق تاریخ و فرهنگ اسلامی این منطقه است. این قبرستان، واقع در روستای تمین در میرجاوه، همچون بسیاری از آثار باستانی دیگر این منطقه، در دل صخره‌های سنگی با هنرمندی و دقت فراوان ساخته شده است. در این مقاله، به معرفی دقیق‌تر این قبرستان تاریخی پرداخته و به ابعاد مختلف آن، از جمله معماری، تاریخچه و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن خواهیم پرداخت.

قبرستان هفتاد ملا

بیشتر بخوانید:

تاریخچه و پیشینه قبرستان هفتاد ملا

یکی از ویژگی‌های برجسته این قبرستان، مکان‌یابی آن است. این قبرستان در دل صخره‌های مستحکم و در محلی قرار دارد که از عوامل طبیعی مانند باد و باران در امان است. این موقعیت جغرافیایی خاص، سبب شده است تا قبور این قبرستان طی قرون گذشته تا به امروز به‌خوبی حفظ شوند و کمتر دچار فرسایش و آسیب شوند. در گذشته، دو ستون سنگی بزرگ نیز در مقابل ورودی این قبرستان قرار داشته‌اند که متأسفانه به مرور زمان تخریب شده‌اند؛ اما یادآور هنر سنگ‌تراشی و مهارت‌های معماران باستانی این منطقه هستند.

قبرستان هفتاد ملا

معماری قبرستان هفتاد ملا

معماری قبرستان هفتاد ملا یکی از جنبه‌های شگفت‌انگیز این مکان است. قبور در این قبرستان به‌شکل مستطیلی ساخته شده‌اند که دو طرف آن‌ها با خشت خام بالا آورده شده است. این نوع معماری، با الهام از سبک معماری آرامگاه‌های هخامنشی به‌ویژه مقبره کورش کبیر طراحی شده است. این تأثیرپذیری از هنر معماری هخامنشیان، نشان‌دهنده تداوم فرهنگی و هنری در این منطقه از ایران است.

یکی از نکات قابل توجه در مورد قبور این قبرستان، وجود هشت سوراخ در هر قبر است. این سوراخ‌ها برای عبور هوا طراحی شده‌اند و نقش مهمی در حفظ و نگهداری اجساد در شرایط مناسب ایفا می‌کنند. همچنین، از نوعی خاک قرمز که در این منطقه یافت می‌شود، برای تزئین و زیباسازی قبور استفاده می‌شده است. این خاک با خاصیت خاص خود، جلوه‌ای منحصربه‌فرد به قبرها بخشیده و نشان‌دهنده آداب و رسوم خاص مردمان این منطقه در نحوه خاکسپاری و یادبود درگذشتگان است.

قبرستان هفتاد ملا

بیشتر بخوانید:

موقعیت جغرافیایی و فضای قبرستان

قبرستان هفتاد ملا در مساحتی بیش از ۵۰۰ متر مربع در بخش شرقی روستای روپس قرار دارد. این قبرستان به‌صورت کمانی شکل در سینه کوه واقع شده است. قرار گرفتن در این موقعیت ویژه باعث شده تا قبرها همیشه در سایه قرار داشته باشند و در نتیجه، از تابش مستقیم خورشید نیز در امان باشند. این ویژگی، علاوه بر حفظ قبور از آسیب‌های ناشی از نور خورشید، به نوعی فضای آرام و معنوی خاصی به این مکان بخشیده است.

روستای تمین، جایی که قبرستان هفتاد ملا در آن قرار دارد، خود یکی از مناطق تاریخی و فرهنگی مهم استان سیستان و بلوچستان است. این روستا با معماری سنتی و طبیعی خود، میزبان چندین آثار باستانی دیگر نیز است که هرکدام از آن‌ها داستان‌های جذاب و منحصر به‌فردی را از تاریخ و فرهنگ این منطقه روایت می‌کنند. وجود چنین قبرستانی در این روستا، به ارزش تاریخی و گردشگری این منطقه افزوده است و هر ساله گردشگران و پژوهشگران زیادی را به‌سمت خود جذب می‌کند.

روایت‌های مختلف درباره آرامستان هفتاد ملا

آرامستان هفتاد ملا یکی از مکان‌های تاریخی و رمزآلودی است که در طول سالیان دراز، قصه‌ها و روایت‌های بسیاری پیرامون آن شکل گرفته است. این آرامستان، که به نظر می‌رسد در دل تاریخ گم شده باشد، میزبان افرادی است که زندگی خود را به پایان رسانده و در این مکان به خاک سپرده شده‌اند. با این حال، روایت‌های متنوع و گاهی متناقضی درباره این مکان به گوش می‌رسد که هرکدام از آنها داستانی متفاوت از این مکان اسرارآمیز را بیان می‌کنند.

روایت اول: پناهگاه موبدان زرتشتی پس از اسلام

یکی از روایت‌های معروف درباره آرامستان هفتاد ملا، ارتباط آن با موبدان زرتشتی است. برخی بر این باورند که پس از ورود اسلام به ایران، گروهی از موبدان زرتشتی که از هجوم اعراب گریزان بودند، به این مکان پناه آوردند. آنها، که از احترام بالایی در میان مردم برخوردار بودند، پس از مرگ در همین محل به خاک سپرده شدند. برخی از مردم معتقدند که این موبدان با خود فرهنگ و دانش عمیقی را به این منطقه آوردند و تاثیر آنها تا به امروز باقی مانده است.

با این حال، این نظریه نیز به سادگی توسط برخی دیگر از محققان و تاریخ‌پژوهان رد می‌شود. آنها بر این باورند که زرتشتیان به دلیل باورهای مذهبی خود از دخمه و استودان برای دفن مردگانشان استفاده می‌کردند و نه از قبرهایی با سنگ‌نوشته. این گروه معتقدند که وجود سنگ قبرها در هفتاد ملا، نشان‌دهنده‌ی عدم تعلق این مکان به زرتشتیان است و باید در جستجوی علل دیگری برای تاریخچه این مکان باشیم.

قبرستان هفتاد ملا

روایت دوم: گورستان محلی برای در امان ماندن از سیلاب

روایت دیگری که درباره هفتاد ملا وجود دارد، به موقعیت جغرافیایی این منطقه و شرایط طبیعی آن مرتبط است. بر اساس این نظریه، این منطقه به دلیل قرارگیری در مسیر رودخانه و در نزدیکی جریان‌های آبی، محل مناسبی برای دفن مردگان محسوب می‌شده است. مردم محلی، به منظور در امان نگه داشتن اجساد عزیزان خود از سیلاب‌های احتمالی، این مکان را برای دفن انتخاب کرده‌اند.

این نظریه بر پایه‌ی شرایط طبیعی منطقه استوار است و با توجه به تغییرات اقلیمی و تاریخی که در این منطقه رخ داده، شاید توجیه‌پذیر باشد. با این حال، این روایت نیز به طور کامل نمی‌تواند علت تمامی جنبه‌های مرموز این آرامستان را توضیح دهد.

راز نام‌گذاری آرامستان هفتاد ملا

یکی از جنبه‌های جالب و در عین حال مبهم این آرامستان، نام‌گذاری آن به “هفتاد ملا” است. این نام، که به نظر می‌رسد به معنای هفتاد نفر از علما و افراد روحانی است، در خود راز و رمزی دارد که تاکنون به طور کامل کشف نشده است. برخی معتقدند که این نام به دلیل دفن هفتاد روحانی یا ملا در این مکان انتخاب شده است، اما هیچ مدرکی که این نظریه را تایید کند وجود ندارد.

همچنین، برخی بر این باورند که این نام صرفاً یک نام‌گذاری تصادفی بوده و ارتباط مستقیمی با تعداد دفن‌شدگان یا مقام آنها ندارد. اما آنچه مسلم است، این نام‌گذاری یک جنبه اسطوره‌ای و تاریخی به این مکان بخشیده که بر جذابیت و رمزآلودگی آن افزوده است.

قبرستان هفتاد ملا

گورهای چند طبقه و کشفیات تاریخی

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آرامستان هفتاد ملا، وجود گورهای چند طبقه و خانوادگی در این مکان است. این گورها، که به نظر می‌رسد با دقت و دانش خاصی حفر شده باشند، حتی با تکنولوژی امروزی نیز قابل بازسازی نیستند. این امر باعث شده تا برخی این مکان را به عنوان یک اثر مهندسی باستانی با ارزش تلقی کنند.

در کنار این گورها، کشفیات تاریخی نیز از این منطقه گزارش شده است. سفالینه‌های قدیمی که در برخی از گورها پیدا شده‌اند، نشان‌دهنده قدمتی بیش از ۸۰۰ سال برای این آرامستان هستند. این سفالینه‌ها که به دوران‌های مختلف تاریخی بازمی‌گردند، اطلاعات با ارزشی درباره زندگی و فرهنگ مردم آن زمان در اختیار محققان قرار داده‌اند.

قبرستان هفتاد ملا

بیشتر بیخوانید:

مهم ترین ویژگی های قبرستان تاریخی هفتاد ملا

قبرستان تاریخی هفتاد ملا یکی از جذاب‌ترین و اسرارآمیزترین مکان‌های دیدنی شهر زاهدان است. این مکان که به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده، با قدمتی حدود ۸۰۰ سال، شاهد تاریخچه‌ای پربار و پیچیده از فرهنگ و معماری ایران بوده است. آنچه این قبرستان را از دیگر آرامستان‌های ایران متمایز می‌کند، نه تنها قدمت آن بلکه طراحی خاص و منحصر به فردش است که بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند.

  • قدمت و تاریخچه

قبرستان هفتاد ملا، با قدمتی بیش از ۸۰۰ سال، یکی از قدیمی‌ترین مکان‌های تاریخی زاهدان محسوب می‌شود. این قدمت طولانی نشان‌دهنده‌ی ارتباط عمیق مردم این منطقه با تاریخ و سنت‌های خود است. آرامستان هفتاد ملا نه تنها یک مکان مقدس برای دفن مردگان، بلکه یک نشانه‌ی فرهنگی و تاریخی است که داستان‌های بسیاری از گذشتگان در دل خود نهفته دارد.

در طول این هشت قرن، قبرستان هفتاد ملا شاهد تغییرات زیادی در ساختار و معماری خود بوده است. اما با وجود این تغییرات، همچنان هویت تاریخی خود را حفظ کرده و به عنوان نمادی از استقامت و پایداری در برابر گذر زمان، به جا مانده است.

  • معماری و طراحی منحصربه‌فرد

یکی از ویژگی‌های بارز قبرستان هفتاد ملا، طراحی خاص و معماری منحصر به فرد آن است. این قبرستان در دل کوه حفر شده است که خود به نوعی بیانگر قدرت و تخصص مهندسان و معماران قدیمی این منطقه است. سنگ‌های مورد استفاده در ساخت قبرها و نحوه‌ی قرارگیری آنها به گونه‌ای است که جلوه‌ای متفاوت و خاص به این مکان داده است.

معماری قبرستان هفتاد ملا، ترکیبی از هنر و علم است. نحوه‌ی قرارگیری قبرها، استفاده از سنگ‌های محلی و طراحی‌هایی که بر روی سنگ‌ها حک شده، همه و همه نشان‌دهنده‌ی دقت و ظرافت در ساخت این آرامستان است. این طراحی خاص، هفتاد ملا را به مکانی تبدیل کرده که علاقه‌مندان به تاریخ و معماری از سرتاسر جهان را به خود جذب می‌کند.

  • مکانی برای کنکاش در اسرار تاریخی

قبرستان هفتاد ملا، برای کسانی که علاقه‌مند به کشف اسرار تاریخی و فرهنگی هستند، یک گنجینه‌ی واقعی است. هر قبر، هر سنگ و هر نقش و نگار حک شده بر روی آنها، داستانی برای گفتن دارد. این مکان نه تنها یک آرامستان بلکه یک موزه‌ی باز است که تاریخچه‌ی مردم این منطقه را در دل خود محفوظ داشته است.

کاوش در این قبرستان، به معنای کشف رمز و رازهایی است که قرن‌ها در دل این سنگ‌ها و خاک‌ها پنهان مانده‌اند. شاید به همین دلیل است که محققان و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ، به هفتاد ملا به عنوان یک منبع ارزشمند برای تحقیقات خود نگاه می‌کنند.

  • قبرستانی در دل کوه

یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد قبرستان هفتاد ملا، موقعیت مکانی آن است. این قبرستان در دل کوه حفر شده و این خود به نوعی بیانگر ارتباط مردم این منطقه با طبیعت و کوهستان است. دفن مردگان در دل کوه، شاید نشان‌دهنده‌ی باورها و اعتقادات مردم این منطقه نسبت به مرگ و زندگی پس از آن باشد.

این موقعیت خاص، نه تنها به جذابیت‌های بصری این قبرستان افزوده، بلکه آن را به مکانی منحصر به فرد تبدیل کرده که هر بازدیدکننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. صعود به این قبرستان و مشاهده‌ی آرامگاه‌ها که در دل کوه قرار گرفته‌اند، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است که شاید در کمتر جایی بتوان مشابه آن را یافت.

قبرستان هفتاد ملا به عنوان مقصد گردشگری

با توجه به ارزش تاریخی و فرهنگی قبرستان هفتاد ملا، این مکان به یکی از مقاصد مهم گردشگری در زاهدان تبدیل شده است. گردشگران داخلی و خارجی، هر ساله به این مکان می‌آیند تا از نزدیک با تاریخ و فرهنگ این منطقه آشنا شوند. بازدید از هفتاد ملا، به معنای سفری در زمان است که بازدیدکنندگان را با گذر از قرون مختلف و مشاهده‌ی تاریخچه‌ی مردم این منطقه آشنا می‌کند.

گردشگری فرهنگی و تاریخی، یکی از عوامل مهم توسعه‌ی اقتصادی منطقه است. با توجه به پتانسیل‌های این قبرستان، می‌توان انتظار داشت که با برنامه‌ریزی مناسب، هفتاد ملا به یک مقصد گردشگری برجسته در سطح ملی و حتی بین‌المللی تبدیل شود. این موضوع نه تنها به حفظ و نگهداری این مکان تاریخی کمک می‌کند بلکه باعث ایجاد فرصت‌های شغلی و اقتصادی برای مردم منطقه می‌شود.

قبرستان هفتاد ملا به عنوان مقصد گردشگری

چالش‌ها و حفاظت از قبرستان

متأسفانه، مانند بسیاری از آثار تاریخی دیگر در ایران، قبرستان هفتاد ملا نیز با چالش‌های متعددی مواجه است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به تخریب‌های ناشی از عوامل طبیعی و انسانی اشاره کرد. با توجه به قدمت بالای این قبرستان، بسیاری از سنگ قبرها دچار فرسایش شده و نیازمند حفاظت و مرمت فوری هستند.

علاوه بر این، افزایش گردشگری نیز به نوعی تهدید برای این مکان تاریخی محسوب می‌شود. بسیاری از گردشگران بدون توجه به اهمیت فرهنگی و تاریخی این مکان، به آن آسیب می‌رسانند. برای جلوگیری از این تخریب‌ها، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای حفاظت از این قبرستان احساس می‌شود.

چگونه به قبرستان هفتاد ملا برویم؟

 برای رسیدن به قبرستان هفتاد ملا، ابتدا به سمت میرجاوه که حدود ۸۰ کیلومتر از زاهدان فاصله دارد، حرکت کنید. پس از طی کردن ۴۵ کیلومتر از میرجاوه، در سمت راست خود یک جاده فرعی خواهید دید. وارد این جاده شوید و پس از پیمودن ۲۰ کیلومتر دیگر، به قبرستان هفتاد ملا خواهید رسید.

ویدیوی بازدید از قبرستان هفتاد ملا

جمع بندی

قبرستان هفتاد ملا یکی از آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند در سیستان و بلوچستان است که نه تنها به دلیل قدمت و معماری خاص خود، بلکه به دلیل داستان‌ها و باورهای محلی پیرامون آن اهمیت دارد.

این قبرستان به عنوان یک نماد فرهنگی و مذهبی برای مردم این منطقه شناخته می‌شود و نقش مهمی در هویت فرهنگی و اجتماعی آن‌ها ایفا می‌کند. با این حال، حفاظت از این مکان تاریخی نیازمند توجه و برنامه‌ریزی دقیق است تا بتوان این میراث ارزشمند را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.