همان طور که می‌دانید شهر اصفهان یکی از بزرگترین شهرهای استان ایران بوده و مکان‌های تاریخی بسیاری را می‌توان در این شهر مشاهده کرد. این شهر به دلیل میزبانی از میدان زیبای نقش جهان، همواره مورد توجه گردشگران و مسافران قرار گرفته است. در این مقال از مجله گردشگری هم اقلیم همی‌خواهیم شما را با آرامگاه صائب تبریزی آشنا سازیم. اگر شما هم به دانستن تاریخچه این آرامگاه علاقه‌مند هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
زندگینامه صائب تبریزی
میرزا محمد علی، معروف به میرزا صائبا، یکی از غزل سرایان بزرگ و برجسته در قرن یازدهم هجری است. او در سال ۱۰۱۶ هجری قمری در شهر زیبای تبریز چشم به جهان گشود. خانواده میرزا محمد علی به دستور شاه عباس از تبریز به اصفهان مهاجرت کردند و در محله‌ای به نام عباس آباد اصفهان ساکن شدند.
صائب تبریزی از ابتدای دوران نوجوانی به تحصیل علم در شهر اصفهان پرداخت. او در دوران بلوغ خود به شهر مکه رفت و سپس به مشهد سفر کرد. صائب تبریزی در سال ۱۰۳۴ هجری قمری، از اصفهان به سمت هندوستان رفته و سپس عازم شهر هرات و کابل شد. خواجه احسن الله معروف به ظفر خان که از حاکمان و شاعران بزرگ کابل بود، از حضور وی در این شهر استقبال کرد. در سال ۱۰۴۲ هجری قمری، صائب تبریزی از کابل به اصفهان بازگشت و در این شهر اقامت کرد. شاه عباس دوم، حاکم شهر اصفهان در آن زمان مقام ملک الشعرایی را به صائب تبریزی داد که وی در بین شاعران مشهور و برجسته کشور ایران، کشور هند و عثمانی زبانزد شد.
پس از فوت شاه عباس، صائب تبریزی چندین بار مورد بی توجهی شاه سلمان، پادشاه جدید اصفهان، قرار گرفت. به همین دلیل از دربار بیرون آمد و در باغ خود ساکن گردید. او در سن ۷۰ سالگی در شهر اصفهان درگذشت و در باغ تکیه خود دفن گردید. امروزه از آن مکان به نام آرامگاه صائب تبریزی یاد می‌کنند.
آرامگاه صائب تبریزی کجاست؟
این آرامگاه در مرکز شهر اصفهان، خیابان صائب قرار دارد. شما برای دسترسی به آرامگاه صائب تبریزی می‌توانید از متروی انقلاب پیاده شده و با تاکسی به سمت آرامگاه بروید. همچنین در ابتدای خیابان صائب خطوط BRT قرار دارد که با کمی پیاده روی می‌توانید به این مکان دسترسی پیدا کنید.
اشعار صائب تبریزی
اشعار این شاعر به بیش از ۶۰ الی ۱۲۰ بیت می‌رسد که به آن‌ها کثیرالشعر گفته می‌شود. صائب تبریزی سبکی هندی در اشعار خود به کار می‌برد. این شاعر را شاعر تک بیت‌ها هم نامیده‌اند. او قبل از شعرای دیگر از اسلوب معادله در اشعار خود استفاده می‌کرد. تمامی آثار او به جز قصیده‌های هزاران بیتی و مثنوی‌های کوتاه که به نام قندهار نامه شهرت یافت، به صورت غزل بیان شده است. این شاعر دارای غزل‌هایی به زبان ترکی آذربایجانی بوده و دیوان مشهور وی چندین مرتبه در کشور ایران و کشور هندوستان به چاپ رسید. همچنین برخی از اشعار او را بر روی دیوارهای آرامگاه صائب تبریزی می‌توان مشاهده کرد.
تاریخچه آرامگاه صائب تبریزی
مقبره این تاجر در زمان پهلوی کشف گردید و تا قبل از آن، این مکان توسط تاجر عمده فروش میوه اجاره می‌شد. این تاجر، باغ تکیه را از اداره اوقاف اصفهان اجاره می‌کرد و تا پس از کشف قبر صائب تبریزی، اجازه بازدید از قبر و باغ را نمی‌داد. به همین دلیل عباس بهشتیان که یکی از دوستداران میراث فرهنگی در شهر زیبای اصفهان بود، به روزنامه چهلستون اصفهان نامهای برای رسیدگی به وضعیت پیش آمده نوشت. در این نامه عباس بهشتیان تأکید کرد که باغ تکیه به کسی اجاره داده نشود و این باغ با پیگیری‌های استاندار اصفهان بازسازی و مرمت شود.
نقشه بنای این آرامگاه توسط استاد حسین معارفی اصفهانی طراحی و به تهران ارسال شد. سپس توسط مهندس محسن فروغی، فرزند ذکا الملک تکمیل گردید و در سال ۱۳۴۶ بازسازی بنای ساختمان پایان یافت. در بازسازی این بنا حدود ۷۰۰ هزار تومان هزینه شد که اصفهانیان علاقه‌مند به میراث فرهنگی یک هشتم از مبلغ را اهدا کردند و باقی مانده توسط انجمن ملی پرداخت شد.
معماری آرامگاه صائب تبریزی
معماری آرامگاه صائب تبریزی از معماری‌های دوران صفویه الهام گرفته شده است. این بنا ایوانی بلند به ابعاد ۲۰/۱۴ در ۶ در ۸ متر دارد. همچنین دارای ۱۰ پله سنگی است. قوس‌های جناغی شکل بر روی سر ستون‌ها قرار دارد. آیینه‌کاری‌های زیر سقف آرامگاه، زیبایی خاصی را به این بنا داده است. در اطراف این آرامگاه می‌توان اشعاری از صائب تبریزی را مشاهده نمود.
در سنگ رویی مزار صائب تبریزی از سنگ مرمر یکپارچه یزدی استفاده شده است. در صورتی که سنگ مرمر قدیمی در وسط قبر قرار دارد. سنگ قدیمی دو نیم شده و کتیبه‌ای از یک مطلع و یک غزل صائب با خط محمد صالح که یکی از خوشنویسان دوره صفوی بوده، بر روی آن حک شده است. در روبروی این آرامگاه، آب‌نمایی را همانند عمارت چهلستون می‌توان مشاهده کرد که در بالای آن قبری از پسر و نوه‌اش قرار گرفته است.
نحوه بازدید از آرامگاه صائب تبریزی
شما می‌توانید به صورت رایگان و در هر ساعتی از روز از این مکان زیبا دیدن فرمایید. بهترین زمان بازدید از این مکان در روز است، چرا که امکان دیدن جزئیات بیشتر و ثبت عکس‌هایی متنوع‌تر را خواهید داشت. باغ و آرامگاه در شب جلوه خاصی را به این مکان می‌دهند.
مکان‌های تاریخی نزدیک آرامگاه
در ادامه می‌خواهیم به معرفی جاذبه‌های گردشگری شهر اصفهان در نزدیکی آرامگاه صائب تبریزی بپردازیم. این مکان‌های تاریخی عبارت‌اند از:
چهار باغ عباسی
این چهار باغ به عنوان یکی از مشهورترین چهار باغ‌های شهر اصفهان است. امروزه از شکوه و عظمت این باغ چیزی نمانده، اما در گذشته توسط هنردوستان ایرانی و جهانی بسیاری مورد توجه قرار گرفته است.
کاخ هشت بهشت
این کاخ یکی از زیباترین کاخ‌های دنیا بوده و معماری چشم نواز آن مورد توجه مسافران و گردشگران دنیا قرار گرفته است. کاخ هشت بهشت به دلیل قرار گرفتن در باغ بلبل، آب و هوایی دلپذیر و خوبی دارد و قدم زدن در چنین مکانی بسیار لذت بخش است.
مدرسه چهار باغ
این مدرسه که در نزدیکی آرامگاه صائب تبریزی قرار دارد، در زمان سلطنت آخرین پادشاه حکومت صفوی به نام شاه سلطان حسین، ساخته شد. مدرسه چهار باغ در گذشته با نام مدرسه سلطانی و یا مدرسه مادر شاه شهرت پیدا کرد. این بنا را می‌توان آخرین بنای ساخته شده در دوره صفوی دانست. کاشی کاری‌های استفاده شده در بنای مدرسه چهار باغ از اهمیت خاصی برخوردارند و انواع مختلفی از فن مثل کاشی هفت رنگ، معرق، گره، چینی و … در طراحی این بنا به کار گرفته شده است. درختان کهن‌سال و جوی آب در فضای مدرسه زیبایی خاصی را به این مکان داده‌اند.
پل مارنان
این پل یکی از پل‌های تاریخی در زمان صفویه بوده که بر روی رودخانه زاینده رود قرار دارد. پل مارنان قسمت‌های شمالی و جنوبی رودخانه زاینده رود را به هم متصل می کند. این پل بارها بر اساس حوادث طبیعی آسیب دیده و مجدد مورد بازسازی قرار گرفت. امروزه بنای آن بدون هیچ کم و کاستی از گذشته مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
سی و سه پل
از گذشته تا به امروز این پل با نامهای مختلفی من جمله پل شاه‌عباسی، پل الله‌وردی خان، پل جلفا، پل چهل چشمه و پل سی و سه چشمه شناخته شده است. سی و سه پل از ۳۳ دهانه به طول ۲۹۵ متر و عرضی ۱۴ متر بنا گردید. انعکاس تصویر پل در آب رودخانه زاینده رود زیبایی این مکان را دوچندان کرده است.
موزه کلیسای وانک
یکی دیگر از مکان‌های نزدیک به آرامگاه صائب تبریزی کلیسای وانک اصفهان است. این کلیسا در مرکز شهر اصفهان قرار دارد. کلیسا وانک در میان مردم ارامنه جایگاه خاصی دارد و به شهرت جهانی رسیده است. در گوشه و کنار این کلیسا آثار متفاوتی از هنرمندان برجسته قابل مشاهده بوده و تندیس‌های زیبا، تابلوهایی با رنگ و نقش‌های متفاوت زیبایی خاصی را به این بنا داده است.
سخن آخر
همان طور که می‌دانید از آثار تاریخی زیادی از جمله چهلستون، سی و سه پل، منارجنبان، میدان نقش جهان و … می‌توان در شهر زیبای اصفهان دیدن کرد. در این مقاله شما را با آرامگاه صائب تبریزی آشنا کردیم. میرزا محمد علی به عنوان یکی از شاعران برجسته کشور در قرن یازدهم هجری بوده و پس از مرگ وی آرامگاه او توسط عمده فروش میوه اجاره شده بود. به همین دلیل تا قبل از دوره پهلوی دسترسی به مقبره صائب تبریزی برای دیگران امکان‌پذیر نبود. بازسازی و مرمت این بنا در سال ۱۳۴۶ پایان یافت و امروزه مورد توجه گردشگران و مسافران قرار گرفته است. اگر شما هم به اصفهان سفر کرده‌اید و با مکان‌های دیدنی اصفهان آشنا هستید، در انتهای این مقاله برای ما بنویسید.
