زیباییهای شیراز، تنها به باغهای دلانگیز و ابنیه تاریخی درون شهرش محدود نمیشود. در فلات اطراف این شهر کهن، مجموعهای بینظیر از شاهکارهای معماری هخامنشی و ساسانی در کنار طبیعتی بکر و چشمنواز واقع شدهاند.
از شکوه ابدی تخت جمشید و نقش رستم که روایتگر عظمت پادشاهان هستند تا آرامش ساده آرامگاه کوروش در پاسارگاد و از دشتهای وسیع ارژن و روستای کوهستانی قلات تا تلالؤ صورتیرنگ دریاچه مهارلو و خنکای تنگ تیزاب؛ جاهای دیدنی اطراف شیراز، همه بیانگر هویت کهن ایران هستند.
این سفر، شما را از میان صفحات تاریخ عبور میدهد تا به قلب زیباییهای طبیعی فارس برسید.
با ما همراه باشید و این سفر را از طریق نگاه مجله گردشگری هم اقلیم تجربه کنید.
فهرست محتوا
اطراف شیراز کجا بریم؟
اگر میخواهید از محیط شهر خارج شده و شکل دیگر از شیراز زیبا و باستانی را ببینید، گشتوگذار در جاهای دیدنی اطراف شیراز، بهترین نقطه شروع است. برای این سفر آماده باشید تا مسیر را انتخاب کنید و به سوی دامنههای زاگرس و دشتهای فارس حرکت کنید.
جاهای دیدنی اطراف شیراز که پیشنهاد میشود از دست ندهید:
- تخت جمشید
- نقش رستم
- آرامگاه کوروش
- دریاچه مهارلو
- دشت ارژن
- روستای قلات
- تنگ تیزاب
تخت جمشید
اولین مکان در لیست جاهای دیدنی اطراف شیراز، تخت جمشید است. اگر شیفته عظمت، مهندسی دقیق و روایتهای چند هزار ساله هستید، تخت جمشید (پارسه) شما را به قلب تمدن ایران باستان خواهد برد. این مکان پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشی بوده، نه یک شهر معمولی.
معماری تخت جمشید، ترکیبی از سبکهای یونانی، مصری، اورارتویی و آشوری است که نشاندهنده فراگیری و پذیرش هنرمندان از ملتهای گوناگون در دوران هخامنشی است. بهترین زمان بازدید، ساعات اولیه صبح یا اواخر عصر است که نور خورشید زاویهای دراماتیک به مجسمههای سنگی و دیوارههای بلند کاخ آپادانا میبخشد.
آدرس: استان فارس، مرودشت، ۱۱ کیلومتری شمال شرق مرودشت.
نقش رستم
نقش رستم در یک قاب، پایان یک امپراتوری بزرگ (هخامنشی) و طلوع یک قدرت جدید (ساسانی) را به نمایش میگذارد. این محوطه باستانی که تنها چند کیلومتر از تخت جمشید فاصله دارد، یک گالری سنگی بزرگ در دل کوه است. اینجا چهار آرامگاه عظیم که به سبک صلیبی بر سینه کوه حجاری شدهاند، متعلق به شاهان هخامنشی (احتمالاً داریوش بزرگ، خشایارشاه، اردشیر اول و داریوش دوم) است. ساختار آنها، حس شکوه و اقتدار آخرین پادشاهان این سلسله را منتقل میکند.
در زیر آرامگاهها، تصاویری از نبردها، پیروزیها و مراسم تاجگذاری شاهان ساسانی (مانند شاپور اول و اردشیر بابکان) حک شدهاند. برای کسانی که بهدنبال فهم عمیقتر از گذار قدرت و تفاوتهای هنری دو دوره مهم تاریخی ایران هستند، نقش رستم یک مرجع بصری بیبدیل از جاهای دیدنی اطراف شیراز است.
آدرس: استان فارس، شمال شهرستان مرودشت، روستای زنگی آباد.
آرامگاه کوروش
اگر روحیه شما به سمت سادگی در عین اقتدار و فلسفه سیاسی در باستان میگراید، بازدید از آرامگاه کوروش بزرگ در محوطه پاسارگاد تجربهای متفاوت از شکوه تخت جمشید و بازدید از جاهای دیدنی اطراف شیراز خواهد بود. این بنا نه قصری پر زرق و برق است و نه آرامگاهی کنده شده در دل کوه با نقشونگارهای اغراقآمیز. در عوض، سازهای است سنگی، پلکانی و مینیمال که در دشتی پهناور و آرام قرار گرفته است. این سادگی، بیش از هر چیز، بازتابدهنده شخصیت و جهانبینی خود کوروش، بنیانگذار امپراتوری است که به دلیل عدالتطلبی و احترام به فرهنگها شناخته میشد.
آدرس: استان فارس، سعادت شهر، کیلومتر ۲۰ جاده اصفهان، مجموعه پاسارگاد.
دریاچه مهارلو
اگر به دنبال عکاسی از مناظر نادر هستید، دریاچه مهارلو که به دلیل رنگ خاصش به دریاچه صورتی شهرت دارد، یکی از جاهای دیدنی اطراف شیراز ایدهآل شماست. این دریاچه فصلی، یک پدیدهی طبیعی است که در طول سال تغییر رنگ میدهد. رنگ قرمز مایل به صورتی آن ناشی از حضور نوعی جلبک و باکتریهای هالوفیل (نمک دوست) در آب است که در شرایط خاص شوری بالا، ماده رنگی تولید میکنند. بهترین زمان بازدید، فصول کم بارش است که غلظت نمک بالاتر رفته و رنگ صورتی به اوج خود میرسد.
آدرس: استان فارس، جنوب شرقی شیراز، حدود ۲۰ کیلومتری جاده شیراز به فسا، نزدیکی روستای مهارلو.
دشت ارژن
اگر در سفر خود بهدنبال مکانی برای تجدید قوا، استراحت در طبیعت و لذت بردن از هوای مطبوع کوهستانی هستید، دشت ارژن یک توقفگاه ضروری در مسیر قدیمی شیراز به کازرون است. این دشت وسیع، برخلاف مناظر سنگی و خشک اطراف، به لطف دریاچه و تالاب فصلی خود و موقعیت جغرافیاییاش در رشتهکوههای زاگرس، منطقهای سبز و پرآب است. فضای غالب بر ارژن، آرامش ساده و دسترسپذیری راحت با ماشین است. در صورت در اختیار نداشتن خودرو، اجاره ماشین شیراز دسترسی شما به این منطقه و سایر جاهای دیدنی اطراف شیراز را فراهم میکند.
آدرس: استان فارس، حدود ۶۰ کیلومتری شمال غربی شیراز.
روستای قلات
اگر به دنبال تجربهی زندگی روستایی سنتی، معماری پلکانی و قدم زدن در کوچهباغهای خنک هستید، روستای قلات یکی از بهترین جاهای دیدنی اطراف شیراز شما را به سمت خود میخواند. خانههای سنگی و گلی آن بهصورت پلکانی روی شیب کوه بنا شدهاند که منظرهای منحصربهفرد به روستا میبخشد. ویژگی اصلی قلات، وجود جریانهای دائمی آب و درختان کهنسال است که باعث شده مسیرهای آن همواره سایهدار و خنک باشند.
آدرس: استان فارس، در ۳۶ کیلومتری شمال غربی شیراز.
تنگ تیزاب
اگر روحیه شما به طبیعتگردی فعال، پیادهروی در میان آب و فرار از گرمای تابستان گرایش دارد، تنگ تیزاب در نزدیکی سپیدان (اردکان) مقصد تخصصی شما در میان جاهای دیدنی اطراف شیراز است. فضای غالب در تنگ تیزاب، تازگی، رطوبت و صدای جاری شدن آب است. برخلاف دشت ارژن که بیشتر برای استراحت است، اینجا محیطی است که شما را به تحرک و پیمایش دعوت میکند.
ویژگی برجسته این منطقه، آب رودخانه شاپور است که بسیار زلال و خنک است که به همین دلیل به آن تیزاب میگویند. مسیر پیادهروی از میان دیوارههای بلند سنگی تنگه میگذرد و در بسیاری از نقاط باید از داخل آب عبور کرد.
آدرس: استان فارس، در ۲۹ کیلومتری جاده اردکان به یاسوج.
جمعبندی
سفر به اطراف شیراز، فرصتی طلایی برای فراتر رفتن از جاذبههای درونشهری و لمس هویت واقعی پارس است. همانطور که دیدیم، اطراف شیراز تنوع زیادی از جاذبههای فرهنگی و طبیعی را در اختیار گردشگران قرار میدهد.
تخت جمشید، نقش رستم و پاسارگاد شما را به عظمت امپراتوریهای هخامنشی و ساسانی میبرند و درسهایی از معماری و اقتدار باستان میدهند. در مقابل، دریاچه مهارلو با رنگ صورتی نادرش، دشت ارژن سرسبز، روستای قلات با حال و هوای سنتی، و تنگ تیزاب با خنکای بینظیرش، قلب طبیعتدوستان را تسخیر میکنند.
با همراهی مجله گردشگری هم اقلیم، این تجربه را به یادماندنی کنید و کاوش در دنیای اطراف شیراز را از دست ندهید.
سوال متداول
- بهترین زمان بازدید از تخت جمشید چه موقعی است؟
ساعات اولیه صبح یا اواخر عصر که نور خورشید زاویهای دراماتیک به ابنیه میبخشد و هوا خنکتر است.
- علت رنگ صورتی دریاچه مهارلو چیست؟
این رنگ به دلیل حضور نوعی جلبک و باکتریهای نمک دوست (هالوفیل) است که در شرایط شوری بالا، ماده رنگی تولید میکنند.
- برای بازدید از آرامگاه کوروش باید به کجا سفر کرد؟
آرامگاه کوروش بزرگ در مجموعه پاسارگاد، واقع در ۲۰ کیلومتری جاده اصفهان، سعادت شهر قرار دارد.
- روستای قلات چه نوع جاذبهای دارد؟
قلات یک روستای کوهستانی با معماری پلکانی، کوچهباغهای خنک، و بقایای آسیابهای آبی و کلیسای قدیمی است که برای تجربهی زندگی سنتی مناسب است.
