قلعه اژدها پیکر | سفر به سرزمین افسانه‌ها 

قلعه اژدها پیکر یکی از شاهکارهای معماری و فرهنگی ایران است که در دل تاریخ و افسانه‌های این سرزمین جای گرفته است. این قلعه که به دلیل شکلی شبیه به اژدها و پیکری اسرارآمیز نام‌گذاری شده، نمادی از قدرت، هنر و مقاومت مردم این منطقه به شمار می‌آید.

ساختار معماری پیچیده و منحصر به فرد قلعه، همراه با داستان‌ها و روایات جذابی که از دل تاریخ و اسطوره‌های ایرانی نشأت گرفته، این بنا را به یکی از جاذبه‌های گردشگری و تحقیقاتی مهم تبدیل کرده است. قلعه اژدها پیکر نه تنها مکانی برای بازدید و شگفتی، بلکه پلی میان گذشته و حال است که با هر قدم در آن، می‌توان به عمق تاریخ و فرهنگ غنی ایران پی برد.

در این مطلب از مجموعه مطالب تاریخی مجله گردشگری هم اقلیم با کلیپی زیبا به بررسی تاریخچه، معماری، اهمیت فرهنگی و افسانه‌های مرتبط با قلعه اژدها پیکر می‌پردازیم.

تاریخچه قلعه اژدها پیکر

قلعه اژدها پیکر با قدمتی که به عصر ساسانیان بازمی‌گردد، یکی از بناهای تاریخی ایران محسوب می‌شود. این قلعه به دلیل ساختار مقاوم و استوار بخش‌های داخلی‌اش، به “طلسم کیانی” معروف شده است.

با وجود گذشت سال‌های متمادی، این قلعه تا پایان حکومت قاجاریان همچنان به عنوان محل سکونت مورد استفاده قرار می‌گرفت.

اما متاسفانه در حال حاضر، این قلعه مورد بی‌مهری قرار گرفته و بخش‌هایی از آن در حال تخریب است. با این وجود، همچنان دیوارهای قلعه و محوطه آن قابل تشخیص هستند و برای بازدیدکنندگان فرصت مناسبی را فراهم می‌کنند.

طول قلعه اژدها پیکر تقریباً ۷۰۰ متر و عرض آن حدود ۱۷۰ متر است. در ساخت بقعه مدور این بنا، از گوشواره‌های مقاوم استفاده شده است که این امر به افزایش مقاومت سازه کمک کرده است. همچنین تعدادی ستون برای نگه داشتن سقف اتاق‌ها به کار گرفته شده است.

یکی از ویژگی‌های جالب این قلعه، چاهی است که در اوج قلعه و از دل سنگ کنده شده است. این چاه به “دولاب” شهرت دارد و داستان‌های متعددی درباره آن نقل می‌شود. قدیمی‌ترین این داستان‌ها در کتاب “تحفه الغرائب”، از کتب دوران صفوی آمده است.

اهالی لار در گذشته معتقد بودند که هر کسی که به داخل چاه می‌رود، موفق به بازگشت نمی‌شود و باور داشتند که در داخل این چاه گنجی بزرگ و ارزشمند نهفته است. تنها کسی که موفق به بازگشت از چاه شده بود، “سید” نام داشت که داستان‌های عجیبی را درباره چاه بیان کرده است.

بیشتر بخوانید:

• دریاچه مهارلو | گوهری گمشده در دل طبیعت فارس
• کاروانسرای قوام آباد| یک نقطه‌ی گمنام در دشت‌های فارس

 معماری قلعه اژدها پیکر

قلعه اژدها پیکر یکی از آثار تاریخی برجسته در منطقه لارستان است که با ساختار و طراحی منحصر به فرد خود، جذابیت بسیاری برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری دارد. این قلعه به طور کلی شامل سه بخش اصلی است:

دیواره حفاظتی سنگی فراوان با دژ و قلعه‌های کوچک، قلعه بالایی، و قلعه میانی. در دوره پهلوی اول و به دستور رضا شاه، قلعه بمباران شد که منجر به تخریب بخشی از دیواره سنگی و قلعه میانی گردید. تنها بخشی از قلعه بالایی از این حملات به دور ماند.

تاریخچه و نوسازی قلعه

باستان‌شناسان طی پژوهش‌هایی در این قلعه به این نتیجه رسیده‌اند که قلعه در عصر ایلخانیان یک بار مورد نوسازی قرار گرفته است. اما مرمت اصلی به عصر صفویه بازمی‌گردد. داخل این قلعه با استفاده از ملات سنگ و ساروج، طاق‌هایی ساخته شده بود که متأسفانه به دلیل زلزله شدید شهرستان لار ویران شدند. با این حال، پایه‌های طاق‌ها هنوز در گوشه و کنار قلعه دیده می‌شوند.

سازه‌های معماری و پل سنگی

طبق مستندات تاریخی، منظور از طاق، همان پل سنگی است که در دامنه کوه احداث شده و امروزه تنها بخش‌هایی از آن باقی مانده است. قدمت این پل به دوره ساسانیان بازمی‌گردد و از جمله آثار باستانی ارزشمند این منطقه محسوب می‌شود.

قلعه ننه نادر و مقبره‌های تاریخی

در اطراف قلعه اژدها پیکر، جاذبه‌های دیگری نیز وجود دارد که یکی از آن‌ها قلعه ننه نادر است. این قلعه یک سازه خشتی و چهارگوش با یک قبه ساده و بی‌آلایش است. داستان ساخت این مقبره به این صورت است که اهالی لارستان برای کاهش مالیات به نادر شاه، این آرامگاه را برای مادر او بنا کردند تا لطف نادر شاه شامل حالشان شود. قلعه ننه نادر و قلعه اژدها پیکر هر دو از زیبایی‌ها و جاذبه‌های شهر لار به شمار می‌روند.

عصارخانه تاریخی لار

در بخش شمالی قلعه و پشت آن، در کوی گاله و پیرامون اراضی ورزشی مجدی، پیش از رسیدن به صحرای بگال، یک اثر دایره‌مانند باستانی و تاریخی قرار دارد که بخش‌هایی از آن نیز ویران شده است. این سازه با استفاده از سنگ و ساروج ساخته شده و در گذشته به عنوان عصارخانه لار مورد استفاده قرار می‌گرفت. قسمت‌های درونی این سازه دارای تعدادی طاق بوده که برخی از آن‌ها هنوز پابرجا هستند.

گسترش قلعه اژدها پیکر و اهمیت فرهنگی آن

قلعه اژدها پیکر با وجود تخریب‌های متعدد در طول تاریخ، همچنان یکی از نمادهای مهم فرهنگی و تاریخی منطقه لارستان است. این قلعه با توجه به معماری منحصر به فرد و استفاده از مصالح محلی مانند سنگ و ساروج، نشان‌دهنده دانش و توانمندی‌های مهندسی و معماری مردمان قدیم این منطقه است.

ویژگی‌های معماری قلعه

قلعه اژدها پیکر دارای دیوارهای ضخیم و مستحکم است که به منظور دفاع در برابر حملات دشمنان ساخته شده‌اند. این دیوارها با استفاده از سنگ‌های محلی و ملات ساروج بنا شده و تا امروز بخش‌هایی از آن‌ها به خوبی حفظ شده است. درون قلعه، اتاق‌ها و تالارهای مختلفی وجود داشته که هر کدام به منظور خاصی طراحی و ساخته شده بودند. از جمله این فضاها می‌توان به اتاق‌های نگهبانی، انبارهای غذا، و سالن‌های تجمع اشاره کرد.

اهمیت فرهنگی و تاریخی

قلعه اژدها پیکر نه تنها به عنوان یک بنای تاریخی با ارزش، بلکه به عنوان یک نماد فرهنگی نیز اهمیت دارد. این قلعه یکی از مکان‌هایی است که داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری درباره آن نقل شده و همین امر باعث شده تا به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل شود.

برخی از این داستان‌ها از دلاوری‌ها و رشادت‌های مدافعان قلعه در برابر حملات دشمنان سخن می‌گویند و برخی دیگر به افسانه‌های محلی درباره اژدها و موجودات افسانه‌ای مرتبط با قلعه اشاره دارند.

افسانه‌های قلعه اژدها پیکر

قلعه اژدها پیکر از دیرباز محلی برای بروز افسانه‌ها و داستان‌های محلی بوده است. یکی از مشهورترین این افسانه‌ها داستان اژدهایی است که در داخل قلعه زندگی می‌کرده و از آن محافظت می‌کرده است. گفته می‌شود که این اژدها به قدری قوی و بزرگ بوده که هیچ دشمنی جرات نزدیک شدن به قلعه را نداشته است. این افسانه‌ها هرچند که واقعیت تاریخی ندارند، اما نشان‌دهنده اهمیت قلعه در فرهنگ و تاریخ محلی هستند.

قلعه اژدها پیکر علاوه بر تاریخچه واقعی خود، با افسانه‌ها و داستان‌های بسیاری نیز همراه است. یکی دیگر از مشهورترین این افسانه‌ها، داستان اژدهایی است که در این قلعه زندگی می‌کرده و مردم منطقه را تهدید می‌کرده است. بر اساس این افسانه، یک قهرمان محلی موفق به کشتن اژدها می‌شود و از آن پس قلعه به نام “اژدها پیکر” شناخته می‌شود.

افسانه دیگری که به این قلعه نسبت داده می‌شود، داستان گنج‌های مخفی در زیر قلعه است. برخی معتقدند که حکام و فرمانروایان گذشته، ثروت‌های خود را در زیرزمین‌های قلعه مخفی کرده‌اند و هنوز هم این گنج‌ها کشف نشده‌اند. این داستان‌ها، قلعه اژدها پیکر را به یک مقصد جذاب برای ماجراجویان و جستجوگران گنج تبدیل کرده است.

منابع آب و تامین نیازهای ساکنان

یکی از ویژگی‌های مهم قلعه اژدها پیکر، سیستم‌های تامین آب و منابع آب آن است. با توجه به موقعیت جغرافیایی قلعه و قرار گرفتن آن در منطقه‌ای خشک، تامین آب برای ساکنان قلعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است.

به همین دلیل، سازندگان قلعه به ساخت سیستم‌های آبیاری و جمع‌آوری آب باران پرداختند تا نیازهای آبی ساکنان قلعه را تامین کنند. چاه‌ها و آب‌انبارهای قلعه هنوز هم به عنوان شاهکارهای مهندسی آن دوره محسوب می‌شوند.

نقش قلعه در جنگ‌ها و منازعات

قلعه اژدها پیکر در طول تاریخ به عنوان یک پایگاه نظامی مهم نقش ایفا کرده است. به دلیل موقعیت استراتژیک خود، این قلعه در بسیاری از جنگ‌ها و منازعات منطقه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است.

در دوران ساسانیان و حتی پس از آن، قلعه اژدها پیکر به عنوان یک دژ دفاعی قوی شناخته می‌شد و مدافعان قلعه توانسته‌اند در برابر حملات دشمنان مقاومت کنند. این مقاومت‌ها و دلاوری‌ها در افسانه‌ها و داستان‌های محلی بازتاب یافته و به شهرت قلعه افزوده‌اند.

حفاظت و بازسازی قلعه

در طول سال‌ها، قلعه اژدها پیکر به دلیل شرایط جوی و گذر زمان دچار آسیب‌های زیادی شده است. اما در سال‌های اخیر، تلاش‌های بسیاری برای حفاظت و بازسازی این قلعه صورت گرفته است. سازمان میراث فرهنگی ایران با همکاری نهادهای محلی و بین‌المللی، پروژه‌های مختلفی را برای حفظ و احیای این اثر تاریخی اجرا کرده است.

یکی از این پروژه‌ها، مرمت دیوارها و برج‌های قلعه است. همچنین، تلاش‌هایی برای حفظ و بازسازی تونل‌ها و راهروهای زیرزمینی قلعه نیز انجام شده است. این اقدامات نه تنها به حفظ قلعه به عنوان یک اثر تاریخی کمک می‌کند، بلکه امکان بازدید و آشنایی بیشتر گردشگران با تاریخ و فرهنگ منطقه را نیز فراهم می‌کند.

گردشگری و اهمیت اقتصادی قلعه

قلعه اژدها پیکر به عنوان یک مقصد گردشگری محبوب، نقش مهمی در اقتصاد محلی دارد. هر ساله هزاران گردشگر از سراسر ایران و جهان به این قلعه سفر می‌کنند تا از زیبایی‌های طبیعی و تاریخی آن بازدید کنند. این گردشگران با خود درآمد و فرصت‌های شغلی برای مردم محلی به همراه می‌آورند.

تورهای گردشگری مختلفی برای بازدید از قلعه اژدها پیکر برگزار می‌شود که شامل راهنمایان محلی، برنامه‌های فرهنگی و تاریخی و اقامت در روستاهای اطراف قلعه است. این تورها نه تنها به گردشگران امکان می‌دهند که با تاریخ و فرهنگ منطقه آشنا شوند، بلکه به مردم محلی نیز فرصت می‌دهند تا از دانش و تجربیات خود بهره‌برداری کنند.

بیشتر بخوانید:

• همه چیز در مورد روستای ابیانه ؛ بهشت سرخ ایران
• جاهای دیدنی شهرستان قیروکارزین ، فارس | Ghirokarzin

شرایط بازدید از قلعه اژدها پیکر

برای سفر به لارستان، تمامی امکانات حمل و نقلی به راحتی در دسترس است. کافیست با مراجعه به وب‌سایت‌های معتبر مانند مستر بلیط، بلیط خود را پیش از آغاز سفر رزرو و خریداری نمایید. بازدید از قلعه اژدها پیکر لار هر روز، از جمله جمعه‌ها، از ساعت ۸ صبح تا ۱۳ بعدازظهر و از ساعت ۱۵ بعدازظهر تا ۲۲ شب امکان‌پذیر است.

ویدیوی بازدید از قلعه اژدها پیکر

جمع بندی

قلعه اژدها پیکر نمادی از تاریخ، فرهنگ و معماری ایران است. این قلعه با تاریخچه‌ای غنی، ساختار معماری منحصر به فرد و افسانه‌های جذاب خود، یکی از جواهرات تاریخی ایران به شمار می‌رود و بازدید از آن تجربه‌ای آموزنده و لذت‌بخش خواهد بود.