قلعه رستم زابل 

قلعه رستم

قلعه رستم، از آثار به جا مانده  در استان سیستان بلوچستان است که در نزدیکی زابل قرار گرفته و اهالی این منطقه همه اسطور بودند .در ادامه همراه وب سایت گردشگری هم اقلیم باشید تا با این  قلعه در سیستان و بلوچستان  بیشتر آشنا شوید.

معرفی قلعه رستم

این قلعه از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان و در 70 کیلومتر جنوب غربی زابل قرار دارد،بنای گسترده مربوط به دوران سلجوقی تا صفوی بر میگردد، به محوطه به حوضدار معروف است.

یک منطقه با آجر کاری و ساختمان های زیاد و سر در ورودی ،برج نگهبانی با 15 برج دفاعی  است.

این قلعه دور از جاده اصلی  است،مورد توجه مردم منطقه و گردشگران به علت نداشتن اگاهی  قرار دیده نمی شود.

این قلعه به علت نبود منابع تخریب و حفاری غیر مجاز باعث سرعت بخشیدن تخریب  آن شده است.

از این قلعه به عنوان بزرگ ترین قلعه دوران صفوی و مربوط به خان سیستانی که در آن منطقه حکومت میکردند از جمله ریئس بهمن،ریئس رستم….. یاد می شود.

این قلعه با عظمت ترین قلعه در دوران اسلامی در سیستان و بلوچستان به حساب می آید.از جنبه افسانه در بزرگترین شخصیت سیستان یعنی رستم نامگذاری شده است.

این قلعه  حدود 15 تپه شامل می شود.باستان شناسان سکه به پوراندخت پادشاه ساسانی در منطقه کشف شد.

عناصر قلعه رستم

معماری اصلی قلعه،از سر در ورودی در شرق و برج نگهبانی و تدافعی متعلق به حصار فلعه،شاه نشین ،یخدان و تاسیسات مسکونی تخریب شد است.

دارای 15 برج تدافعی اطراف قلعه که همچنان پابرجا هستند، تیر کش ها که در داخل دیوار و برج ها کنگره حصار وضعیت دفاع از قلعه به خوبی نشان می دهد.

عناصر ویژه ساختمان شاه‌نشین قلعه رستم

شامل :

•  حیاط مرکزی
• ایوان‌های شمالی و جنوبی
• مجموعه‌ای از اطاق‌ها
• ساختمان حاکم‌نشین
• ساختمان امنیتی
• پنجره‌های زیبای مشبک

حصار  ها قلعه با وضیعت طبیعی از شرق به غرب با چند ضلعی نامنظم صورت گرفته است.ضلع شمالی قلعه بادشکن گذاشتند که در برابر بادهای 120 روز سیستان مقاومت کنند.

یخدان در شرق قلعه روبه رو شاه نشین است و شامل یک فضا با ارتفاع 5 متر از زمین است.

اصطبل در پشت ساختمان در بدنه  اخور های ردیف دیده می شود.

خندق نیز به عرض 7/5 که در بعضی قسمت ها اندازه در آن تغییر میکندو به دلیل انباشته شدن خاک عمق آن مشخص نیست.

مصالح به کار رفته در ساختن قلعه با توجه به شرایط اقلیمی و اب و هوایی منطقه توسط سازندگان دزی مستحکم به منظور  نظامی و مسکونی احداث شد است.از خشت خام و در طاق ها از گچ استفاده شده است.

وضعیت کنونی قلعه

آثار باقی ماند از معماری قلعه رستم دقت در سفال سطحی و احداث قلعه به اوسط قرن اسلامی تا صفویه میتوان نسبت داد.

در حال حاضر عوامل جوی قلعه خراب کرده است تنها چهار برج و دروازه ورودی قابل دیدن هستند.

اسکلت بدنه بنا با پرجاست و 500 سال قبل متروکه شده است. نمای خشت در بیابان منظره زیبای است که چشم  هرکس را به خود جذب می کند.

تغییر مسیر رودخانه هیرمند نیز سبب خرابی است و در قلعه هنوز نیز کاوش صورت نگرفته است اما تکه سفال لعابدار بدون لعاب حکایت از تاریخ دارد.