تا پیش از انتخاب استانبول به‌عنوان پایتخت ترکیه، شهر بورسا نگین انگشتر عثمانی و پایتخت بود. حتی در این روزها شهر زیبای بورسا اهمیت خاصی دارد و جزو مکان‌های لوکس برای تفریح پادشاهان محسوب می‌شد. بازار کوزاهان (Koza Han) در زمان قدیم مکان مهمی برای تجارت ابریشم بود. یکی از دلایلی شهر بورسا اهمیت داشت بازار و کاروان سرای کوزا هان بود که مهم‌ترین قطب اقتصادی ترکیه به شمار می‌رفت. اردنچ شنتورک که از مسئولین این بنا بوده معتقد است که کوزا هان آخرین ایستگاه جاده ابریشم است. در ادامه همراه ما در مجله گردشگری هم اقلیم باشید.
تاریخچه کوزا هان
بورسا نخستین پایتخت امپراتوری عثمانی و مرکز تجارت و تولید ابریشم بود. در قرن 16 و 14 به دلیل ساختار‌های تجاری مانند بازارها و کاروان‌سراها این مکان تبدیل به منطقه عمده فعالیت اقتصادی شد. نکته جالبی که وجود دارد این است که حدود 13 مورد از این بناها علی‌رغم زلزله‌های متعدد هنوز پابرجا هستند. بایزید دوم این بازار تاریخی را ساخته است و در تمام فصول سال این مرکز نساجی، موردتوجه گردشگران داخلی و خارجی فراوانی قرار دارد.
همچنین معمار این بنا عبدالولا پولات شاه است. حتی ملکه الیزابت هم از این مکان دیدنی بازدید کرده است. کاروان‌سراها در آن زمان محل اقامت تجار، بازرگانان، حیوانات و کالاهای آن‌ها بود. این مرکز در طول تاریخ همواره به فروش و تجارت ابریشم می‌پردازد و در بازارهای کوزا هان اجناس متعدد ابریشمی با قیمت‌های زیاد به فروش می‌رسد.
معماری کوزا هان
از لحاظ معماری باید بگوییم که بنای کوزا هان دارای آجر و سنگ تراشیده است و نمای زیبایی دارد. این نوع معماری بسیار هوشمندانه بوده و مورد توجه بسیاری از معماران عصر حاضر قرار گرفته است.
این مکان در زمان‌های گذشته کاروان‌سرا بوده است. به همین دلیل کسانی که عاشق مکان‌های باستانی و تاریخی هستند نیز بسیار علاقه‌مند هستند تا از این مکان زیبا دیدن کنند.
نوع معماری اتاق‌ها
لازم است بدانید که 95 اتاق در دوطبقه در اطراف حیاط مستطیل شکل قرار دارند. اما امروزه به مغازه‌هایی تبدیل شده‌اند. همچنین در طبقه بالایی کوزا هان، مغازه و کافه‌های فراوانی قرار دارد که محصولات ابریشمی متنوعی را می‌فروشند. در دو طرف ورودی پله‌های سنگی به طبقه فوقانی ختم می‌شوند. همچنین در طرف چپ کاروان‌سرا انبار قرار دارد که دارای برنامه منظمی نیست و در طبقه فوقانی پنجاه و یک اتاق قرار دارد. در آخرین تعمیرات ایوان‌های طبقه فوقانی به سنگ‌تراشی تبدیل شدند اما در گذشته این ایوان‌ها چوبی بودند.
همین‌طور طاق‌های رواق گنبدی و آجری است. رواق دارای 40 گنبد بتونی است. همچنین طاق‌ها اتاق‌ها را پوشانده‌اند و هرکدام از آن‌ها دو پنجره دارد که به بیرون باز می‌شوند. همه اتاق‌های طبقه فوقانی به مغازه‌های فروش محصولات ابریشم تبدیل شده است.
نوع معماری درب‌ها
در‌های این مکان به سمت بازار سرپوشیده در شمال و مسجد اورهان باز می‌شوند. جالب است بدانید که درب بزرگی که به‌طرف شمال باز می‌شود دارای تزئین کاشی‌کاری فیروزه‌ای است و همانند کاروان‌سراهای سلجوقی، یک مسجد جدا، در وسط حیاط قرار دارد. در شمال کوزا هان تاج دروازه 40 ورودی جداگانه دارد که درواقع شاهکاری با نقش و نگاری بی‌همتا است. همین‌طور نوع ساخت سنگ درب که نماد معماری سلجوقی است بسیار باشکوه است. مسجد و حوض آب‌نما در زمینی هشت ضلعی در وسط حیاط قرار دارد.
بازار کوزا هان
بازار ابریشم در زمان‌های قدیم برای امپراطوری عثمانی مهم بود به دلیل اینکه آخرین ایستگاه خط تجارت جاده ابریشم در آسیا بود. بازرگانان از سراسر جهان در کوزا هان که در گستره زمان یک مرکز خرید بین‌المللی و تجارت بود فعالیت فراوانی داشتند. درواقع کوزا هان قلب پیله کردن و ابریشم در بورسا است. بازرگانان محصولات مختلفی را به فروش می‌گذاشتند و مردم روستا می‌توانستند پیله‌هایی که می‌آوردند را بفروشند.
در این روزها به دلیل فروش انواع محصولات ابریشمی در مغازه‌های این مکان، نشاط تجاری این بنا محفوظ است. همچنین در طبقه فوقانی انواع مختلفی از محصولات شامل: محصولات هنری، پارچه ابریشمی، روسری ابریشمی، پوشاک، محصولات نساجی خانگی، لوازم جانبی، جهیزیه، نقره، لباس زیر و سوغاتی‌های مختلف قرار دارد.
بازار تاریخی کوزا هان در شهر بورسا یکی از مهم‌ترین مراکز نساجی ترکیه است و به آخرین ایستگاه جاده ابریشم معروف است. علت شهرت این شهر به آخرین ایستگاه جاده ابریشم و مرکز نساجی ترکیه، این است که فروش پیله‌های کرم ابریشم از زمان‌های دور در کوزا هان رواج داشته است.
کاروان‌سرای کوزا هان
فرمانداران شهر بورسا در سال 1491 پیشنهاد دادند تا مسافرخانه‌ای مجلل برای تجار ساخته شود. از مهم‌ترین دلایلی که شهر بورسا اهمیت دارد این است که از لحاظ اقتصادی در جاده ابریشم مزیت‌های فراوانی داشت. به‌عنوان‌مثال بورسا مکانی برای نفس‌گیری و استراحت کاروان‌هایی بود که مسیر زیادی را از شرق به غرب طی می‌کردند. اگر شما به شهر بورسا بروید مشاهده می‌کنید که بناهای قدیمی زیادی در قالب مسافرخانه در این شهر قرار دارد.
در بین تمام مسافرخانه‌های بورسا کوزا هان از همه معروف‌تر و بهتر است. این بنا در یک محوطه بزرگ بین مسجد اورهان و مسجد جامع قرار دارد. همچنین از دلایل دیگری که امروزه شهر بورسا اهمیت دارد این است که جهت رفع خستگی و گرسنگی، گردشگران می‌توانند به کافه باغ چای کوزا هان بروند. پس امکانات و مغازه‌هایی هم در این مکان قرار دارد که امکان رفع گرسنگی و خستگی را برای شما فراهم می‌کند. لازم به ذکر است که شما می‌توانید به‌صورت رایگان وارد این مکان شوید. همچنین در روز‌های تعطیل از ساعت 10:30 تا 18:30 و در روز‌های غیر تعطیل از ساعت 8 صبح تا 8 شب آماده پذیرایی از مهمانان هستند.
ریشه نام کوزا هان
کلمه کوزا به معنی پیله است. همچنین علت نام‌گذاری این مکان به دلیل فروش پیله ابریشم و محصولات ابریشمی در این محل بوده است.
در آخر
بازار و کاروان سرای کوزا هان بورسا از مکان‌های دیدنی و باشکوهی است که شما می‌توانید هنگام سفر به ترکیه از آن دیدن کنید. این جاذبه گردشگری شهرت فراوانی دارد. همچنین علاوه بر بازدید از این بنای تاریخی می‌توانید از بازار کوزا هان برای دوستان و آشنایان خود سوغاتی بخرید. علاوه بر این شما می‌توانید به‌صورت رایگان از این مکان باشکوه دیدن کنید. اگر قصد سفری به‌یادماندنی را دارید ما به شما بازار و کاروان سرای کوزا هان در بورسا را پیشنهاد می‌کنیم.