کاروان سرای زین الدین یزد ، مشهور به رباط زین الدین، واقع در ۶۰ کیلومتری شهر یزد، یکی از مکان‌های گردشگری پرطرف‌دار و پرآوازه است. این بنا با معماری منحصر به فردی که دارد به یکی از مهمان‌سراهای مدور تبدیل شده و از طرفی در سال ۲۰۰۶ به دلیل استفاده از مصالح اولیه در بازسازی و مرمت سازی، جایزه بهترین مرمت از یونسکو به آن اهدا شد. مجله گردشگری تاتلر، این کاروان سرا را به عنوان یکی از ۱۰۱ کاروان سرای دنیا به شمار آورده است. این اقامتگاه تنها اقامتگاه دایره‌ای شکل به‌جامانده از دوران صفوی بوده که امروزه بعد از بازسازی در سال ۸۰ به میزبانی کویر نوردان و توریست‌ها در آمد. در این مقاله قصد داریم تاریخچه و معماری این مکان زیبا را با شما به اشتراک بگذاریم، پس اگر شما هم به معماری این مکان تاریخی علاقه‌مند هستید، تا پایان مقاله با مجله گردشگری هم اقلیم همراه باشید.
تاریخچه کاروان سرای زین الدین یزد
در زمان صفویه حدود ۹۰۰ کاروان سرا احداث شد. طراحی و معماری این کاروان سرا در زمان شاه عباس صفوی، توسط یکی از برترین معماران آن دوره به نام محمد سلطان یزدی انجام گردید. طبق روایات، این بنا، به دلیل دیدار شاه عباس صفوی و حاکم کرمان، زین الدین گنجعلی خان، در قرن دهم هجری قمری، ساخته شد. این کاروان سرا در گذشته کاربردهای متفاوتی داشته و گاهی برای استقرار تفنگچیان به کار گرفته می‌شد. اما امروزه به یکی از اقامتگاه‌های دیدنی تبدیل شده و عاشقان هنر ایران زمین در این اقامتگاه می‌توانند، اقامت کنند.
بخش‌های کاروان سرای زین الدین یزد
نمای سقف کاروان سرا
هنگامی که از بالا به این نما نگاه می‌کنیم با سازه‌ای دایره‌ای شکل روبرو خواهیم شد. در بخش محیط دایره، پنج نیم دایره با فاصله منظم و زیبا قرار گرفته که هر کدام از این نیم دایره‌ها شکل منحصر به فرد و جذابی به نمای کاروان سرا داده‌اند.
صحن داخلی کاروان سرا
این کاروان سرا از خارج به شکل دایره دیده می‌شود اما از داخل، صحن این بنا ۱۲ ضلعی است که اطراف هر ضلع آن رواق‌هایی سکو دار برای نشیمن‌های شبانه ساخته‌اند.
بخش شمالی کاروان سرا
اتاق‌های شاه‌نشین این بنا در قسمت شمالی طراحی قرار دارد. سالن غذاخوری و استراحتگاه این بنا با پشتی‌های ایرانی و فرش‌های دستباف، در نزدیکی شاه‌نشین‌ها قرار دارد.
نمای سقف کاروان سرا
پله‌هایی در دو طرف این بنا قرار گرفته که به پشت بام بنا متصل شده که با بالا رفتن از این پله‌ها می‌توان از دیدن آسمان پرستاره یزد لذت برد.
فضای کاروان سرا
این مکان زیبا دو حیاط سر پوشیده و باز دارد. یک حوض آب، همراه با گلدان‌هایی زیبا در این مکان وجود داشته و دور تا دور حیاط دارای باغچه‌ای زیبا فضای دلنشینی را برای دورهمی‌های شبانه فراهم کرده است.
امکانات موجود در این کاروان سرا
- پرسنل مسلط به زبان انگلیسی
- سیستم گرمایشی و سرمایشی
- رستوران با انواع غذاهای سنتی و غیر سنتی
- چایخانه
بارزترین مشخصه این بنا
به عنوان بارزترین مشخصه این بنای زیبا، می‌توان به قرینه بودن غرب و شرقی بنا اشاره کرد. از سوی دیگر وجود کنگره و تیراندازها در لبه بام بنا چهره خاصی را به این کاروان سرا اختصاص داده است.
اقامت در کاروان سرای زین الدین یزد
این اقامتگاه با ۳۶ اتاق مجهز و به سبک سنتی طراحی شده است. همان‌طور که ذکر شد، گردشگران علاوه بر بازدید این اقامتگاه می‌توانند اقامتی خاطره‌انگیز داشته باشند. این مکان از امکاناتی نظیر تلویزیون، کپسول آتش‌نشانی برخوردار است اما به دلیل ایجاد سبک نوستالژیک، فاقد سرویس بهداشتی و حمام خصوصی است و گردشگران برای استفاده از آن‌ها می‌بایست از سرویس بهداشتی‌ها و حمام‌های عمومی استفاده کنند. وجود فروشگاه‌های صنایع‌دستی در اطراف این کاروان سرا، اقامت در این کاروان سرا را برای گردشگران جذاب کرده است.
پیشنهاد می کنیم مطالب زیر را از دست ندهید:
- عجایب معماری میدان وقت الساعت یزد!
- موزه آب یزد؛ اثری هنری با قدمت چند هزار ساله
- خانه تاریخی آقازاده در ابرکوه | یزد
- مسجد جامع یزد یکی از زیباترین مکان‌ها با معماری اسلامی
هزینه و زمان بازدید کاروان سرای زین الدین یزد
گردشگران پس از تهیه بلیت می‌توانند از ساعت ۹ صبح الی ۱۶:۳۰ از این مکان زیبا بازدید نمایند.
کاروان سرای زین الدین در کجای شهر یزد قرار دارد؟
این کاروان سرا در ۶۰ کیلومتری جنوب یزد و ۴۰ کیلومتری مهریز واقع شده است.
برای دسترسی به کاروان سرای زین الدین یزد باید به شهر مهریز سفر کرد.
مکان‌های دیدنی نزدیک کاروان سرای زین الدین یزد
- ۳۷ کیلومتری مجموعه تفریحی و رفاهی باغ آهو
- ۳۹ کیلومتری باغ پهلوان پور
- ۴۰ کیلومتری ارگ سر یزد
- ۳۰ کیلومتری روستای تاریخی سر یزد
- ۴۳ کیلومتری پارک کوثر حسن آباد
- ۵۵ کیلومتری فرودگاه بین‌المللی شهید صدوقی یزد
- ۵۰ کیلومتری ایستگاه راه‌آهن یزد
- ۸ کیلومتری قلعه مهر پادین یزد
- ۵ کیلومتری کوه غربالبیز
- ۹ کیلومتری پارک سرو کهن‌سال مهریز
- ۸ کیلومتری کوه رگ یزد
هتل‌های نزدیک کاروان سرای زین الدین یزد
- هتل سرای جهانگرد مهریز
- هتل سرای مهرگرد مهریز
- هتل رستوران ستاره شهر
در هنگام اقامت در این کاروان سرا رعایت چه نکاتی الزامی است؟
- عدم تخت داخل حجره‌های کاروان سرا
- آنتن‌دهی ضعیف خطوط ایرانسل
- عدم آوردن حیوانات خانگی به این مکان
- ممنوعیت استعمال دخانیات در این مکان
- پذیرش خانم تنها، فقط با ارائه کارت ملی و شناسنامه
- عدم سرویس بهداشتی و حمام در واحدهای کاروان سرا زین الدین یزد
- عدم پنجره و نورگیر در واحدهای این کاروان سرا
- عدم اتصال به خطوط شهری
- عدم اتصال به آب شهری (آشامیدنی)
اگر به موضوع کاروان سراها علاقه مند هستید مطالب زیر می تواند برایتان جالب باشد:
سخن آخر
همان‌طور که می‌دانید شهر یزد یکی از بزرگ‌ترین شهرهای خشتی دنیا محسوب می‌شود. بیش از ۵۰۰ آثار تاریخی در این شهرستان قرار دارد که حدود ۹۰ اثر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. وجود معماری‌های ایرانی و اسلامی در این شهر آن را به مکانی توریستی و گردشگری تبدیل می‌کند. کاروان سرای زین الدین یزد یکی از زیباترین کاروان سراهای موجود در شهر مهریز یزد است. این کاروان سرا از بیرون به صورت دایره دیده شده ولی از داخل ۱۲ ضلع دارد.
از سمتی این کاروان سرا بنایی مستحکم و قابل اعتماد برای گردشگران داشته و تا امروز در هیچ نقطه‌ای از جهان کاروان سرایی به مشابه زین الدین دیده نشده است. گردشگران برای بازدید این مکان زیبا می‌توانند به شهر یزد سفر کرده و از طریق اتوبوس و وسایل نقلیه به سمت شهر مهریز حرکت می‌کنند. اگر شما هم از این مکان دلنشین دیدن کرده‌اید، لطفاً در بخش نظرات این مقاله با ما در میان بگذارید.