کاروانسرای شاه عباسی کرج
در این مطلب از مجله گردشگری هم اقلیم شما را با کاروانسرای شاه عباسی کرج آشنا خواهیم کرد. در ادامه همراه ما باشید.
کاروانسرای شاه عباسی کرج مربوط به دوران صفویه است. این کاروانسرا متعلق به دوران صفویه بوده و بین سال‌های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این بنا در بخش مرکزی شهرستان کرج در استان البرز قرار گرفته است.
این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان‌ها و مرکب‌هایشان به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) از آن استفاده می‌شده است. در سال 1385 هم به بخش خصوصی واگذار شد و مورد مرمت قرار گرفت. این بنای تاریخی ارزشمند از تاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در حال حاضر بازدید از آن برای عموم آزاد است.
معماری کاروانسرا
بنای کاروانسرای شاه عباسی دارای قاعده‌ای یکسان نیست. بنای اینکاروانسرا مربع شکل است که مساحت کلی آن شش هزار متر‌مربع است و مساحت زیربنای آن 2500 متر‌مربع است. دو شاه‌نشین، 22 حجره برای اسکان مسافران و پنج بارانداز را نیز دارا بوده. گرداگرد بنا، در گذشته، اصطبل قرار داشته است. از ویژگی‌های ممتاز اینکاروانسرا، قرارگرفتن ورودی در ضلع شمال شرقی است. در کاروانسراهای دیگر معمولا ورودی در ضلع جنوبی است. در وسط حیاط کاروانسرا یک حوض سنگی وجود دارد که در گذشته قنات شمال به جنوب به آن آب‌رسانی می‌کرد و جلوه زیبایی به کاروانسرا بخشیده است.
یک حلقه چاه در وسط حیاط کاروانسرا قرار دارد که مربوط به عبور همین قنات بوده است. مصالح استفاده شده در ساخت این بنا، سنگ، آجر و ملات ساروج بوده‌اند. یکی دیگر از ویژگی‌های جالب توجه اینکاروانسرا نبودن برج در اطراف بنا و همچنین نبود اتاق محافظان است که خودبیان می‌کند معمار این بنا کم‌تر نگران امنیت آن بوده است. همچنین در بالای در ورودی کاروانسرا جای خالی یک کتیبه دیده می‌شود که شاید حاوی نوشته‌ای درخصوص سال ساخت و سازنده بنا بوده است.
موقعیت مکانی
کاروانسرای شاه عباسی کرج، در سمت جنوب شرقی میدان توحید و تقاطع خیابان شهدای محراب و قدس، در خیابان قدس یا همان میدان شاه عباسی معروف واقع شده است.