تحصیل در آلمان 

بررسی تحصیل در آلمان

تحصیل در آلمان، یکی از راه‌های آسان مهاجرت به این کشور پیشرفته و ثروتمند اروپایی و زندگی در آلمان محسوب می‌شود. برای اخذ ویزای تحصیلی آلمان نیاز است متقاضیان در صورت داشتن شرایطی که در این مقاله خواهد آمد، مدارک لازم را تهیه و به سفارت آلمان تحویل دهند. این شرایط و مدارک بسته به رشته و دانشگاه مقصد می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال ادامه تحصیل پزشکی در آلمان نیازمند تاییدیه‌های مختلفی مثل تاییدیه زاب است. در این مقاله بیشتر در این مورد توضیح داده، به مزایا و معایب تحصیل در آلمان خواهیم پرداخت.

2. انواع ویزای تحصیلی آلمان

ویزای تحصیل درآلمان به شرط حضور متقاضی در یکی از دوره‌های زیر قابل اخذ است:

• تحصیلات آکادمیک تمام وقت
• دوره های زبان آلمانی برای تحصیل
• کالج آمادگی دولتی “Studienkolleg”.

در صورتی که مدرک تحصیلی قبلی متقاضی برای تحصیل در آلمان معتبر شناخته نشود، ملزم به شرکت در دوره Studienkolleg خواهد شد. پس از اتمام این دوره، متقاضی باید در آزمون Feststellungsprüfung شرکت نماید و در صورت اخذ نمره قبولی، مجوز حضور در دانشگاه های این کشور را به عنوان دانشجو به دست خواهد آورد و باید جهت اخذ پذیرش در دانشگاه اقدام نماید.

• دوره پروپادوتیک
• کارآموزی اولیه اجباری

3. مدارک لازم برای ویزای تحصیلی آلمان

اولین گام برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان ثبت درخواست در سفارت یا آژانس‌های واسطه مربوط به آن است. از آنجایی که تصمیمات مرتبط با اعطای ویزای تحصیلی آلمان از روی مدارک ارائه شده در این مرحله اخذ می‌شود، لازم است که کلیه مدارک به صورت کامل در این مرحله تهیه و ارسال گردد. لازم است از هر کدام از مدارک لازم برای مهاجرت تحصیلی به آلمان دو برگ فتوکپی نیز تهیه و همراه مدارک ارسال شود.

مدارک لازم برای اخذ ویزای تحصیلی آلمان عبارتند از:

• فرم درخواست تکمیل شده
• پاسپورت ملی معتبر
• دو عکس پرتره بیومتریک که به تازگی و مطابق شرایط مورد قبول سفارت گرفته شده باشد
• مدرک پذیرش از یک موسسه آموزشی آلمان
  • نامه پذیرش دانشگاه Zulassungsbescheinigung
  • نامه پذیرش در دوره پایه. صادر شده توسط Studienkolleg
  • نامه پذیرش در دوره آموزشی
  • نامه پذیرش در دوره مقدماتی زبان آلمانی

• اثبات تسلط به زبان آلمانی (این مدرک برای برنامه های تحصیلی آلمانی و یا دو زبانه نیاز است)
  • آزمون ورودی دانشگاه زبان آلمانی برای متقاضیان بین المللی (DSH)
  • آزمون زبان آلمانی به عنوان یک زبان خارجی (TestDaF)
  • مدرک زبان آلمانی موسسه گوته (GDS)
  • دیپلم زبان آلمانی کنفرانس دائمی وزرای آموزش و پرورش و امور فرهنگی، سطح دوم (DSD)
• اثبات تسلط به زبان انگلیسی (برای برنامه های تحصیلی انگلیسی و مختلط زبان)
  • آزمون زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی (TOEFL)
    • نتایج قابل قبول PbT (آزمون کتبی) 550 امتیاز، CbT (آزمون کامپیوتری) 213 امتیاز و IbT (آزمون اینترنتی) 79-80 امتیاز است.
  • سیستم بین‌المللی آزمون زبان انگلیسی (IELTS)
    • نمره قبولی دانشگاه های آلمان 5 تا 6.5 است
  • گواهی‌های معتبر تحصیلات قبلی
    • مدرک ورودی دانشگاه آلمان Abitur که توسط مراکز آموزش وابسته به آلمان در خارج از این کشور اعطا می‌شود و در صورت نداشتن این مدرک، باید مدارک زیر ارسال گردد.
    • مدرک تحصیلی خارجی که توسط مراجع آلمانی به رسمیت شناخته شده و معادل مدرک Abitur آلمانی باشد که توسط اداره مرکزی زاب انجام می‌شود.
    • سوابق تحصیلی یا کارنامه
  • رزومه (در رزومه متقاضی باید مدارک مربوط به کارآموزی، تجربیات کاری (در صورت وجود) به طور کامل آورده شود)
  • ارائه مدرک تمکن مالی یا Finanzieruungsnachweis: مدرکی که اثبات کند متقاضی برای پوشش هزینه های زندگی در آلمان، اقامت و تحصیل در آلمان با مشکلی روبه‌رو نخواهد شد که می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
    • حساب بانکی مسدود شده به میزان 11208 یورو: استفاده از Expatrio یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین راه‌ها برای باز کردن حساب مسدود شده آلمانی است که توسط سفارتخانه های آلمان در سراسر جهان پذیرفته می شود.
    • تعهدنامه توسط کسی که مقیم آلمان است Verpflichtungserklärung : فردی که در آلمان زندگی می کند متعهد می شود که هزینه های زندگی در آلمان و محل اقامت متقاضی را تامین کند.
    • اظهارنامه والدین: والدین متقاضی تعهدهای مالی بانکی در خصوص تامین متقاضی در طول مدت اقامت وی در آلمان را ارائه می دهند.
    • گواهی اعطای بورسیه: در صورت دریافت بورسیه باید میزان پوشش مالی بورسیه ای که به متقاضی اعطا شده است، مشخص و گزارش شود.
  • بیمه سلامت دانشجویی: پوشش حداقل 30000 یورویی با حداقل اعتبار 3 ماه: بیمه EDUCARE24 توسط DR-WALTER تمام الزامات مدنظر سفارت آلمان را برآورده می کند.
  • نامه انگیزه مهاجرت: متقاضی باید دلیل انتخاب دانشگاه مقصد و رشته تحصیلی انتخابی را در این نامه بیان کند و مشخص کند چگونه این مطالعات باعث بهبود شغل و زندگی وی می شود.
  • گواهی ازدواج و شناسنامه فرزندان (در صورت تاهل و داشتن فرزند)
  • ارائه مدرک پرداخت هزینه ویزای تحصیلی آلمان: برای افراد بالای 18 سال 75 یورو و برای زیر 18 سال 37.5 یورو

4. آشنایی با زاب

اداره مرکزی آموزش خارجی (ZAB) مرجع ارزیابی مدارک خارجی در آلمان است. ZAB خدماتی را برای مؤسسات آموزشی، مقامات دولتی و افراد ارائه می‌دهد. این خدمات شامل معادل‌سازی گواهی پایان تحصیل، صلاحیت‌های حرفه‌ای و مدارک تحصیلی است. هر ساله بیش از 200000 درخواست معادل سازی توسط این اداره انجام می‌شود.

اداره مرکزی آموزش خارجی (ZAB) در واقع دفتر NARIC و ENIC در کشورآلمان است. NARIC مرکز اطلاعات شناسایی آکادمیک کشورهای اتحادیه اروپا و منطقه اقتصادی اروپا است و ENIC مراکز اطلاعات ملی شورای اروپا وکشورهای یونسکو در منطقه اروپا محسوب می‌شود.

دولت فدرال آلمان ZAB را به عنوان مرکز اطلاعات ملی در خصوص اجرای دستورالعمل اتحادیه اروپا در مورد به رسمیت شناختن صلاحیت‌های حرفه‌ای توسط دولت فدرال منصوب کرده است.

تاییدیه زاب گواهینامه‌ای است که تاییدکننده صلاحیت‌های خارجی متقاضیان توسط مقامات آلمانی است. اداره زاب، مدارک تحصیلی و سایر گواهینامه‌های خارجی را برای تعیین معادل‌بودن آن‌ها با مدارک آلمانی ارزیابی می‌کند و تمام متقاضیان تحصیل، کار و زندگی در آلمان ملزم به اخذ این تأییدیه هستند.

5. انواع زاب

به طور کلی دو نوع تاییدیه ZAB وجود دارد:

تاییدیه رسمی عمومی:

برای افرادی که می‌خواهند در مشاغلی کار کنند که نیازی به مجوز دولتی ندارد، این نوع تاییدیه مشخص می‌کند که مدارک تحصیلی و شغلی خارجی متقاضی معادل مدرک یا گواهی آلمانی خاص است.

تاییدیه رسمی تنظیم شده:

این نوع تأییدیه مخصوص افرادی است که می‌خواهند در حرفه‌هایی مانند پزشکی، وکالت یا تدریس کار کنند. تاییدیه رسمی تنظیم‌شده تأیید می‌کند که مدارک خارجی متقاضی شرایط لازم برای مجوز دولتی یا به رسمیت شناخته شدن در کشورآلمان را دارد.

6. مدارک لازم برای زاب

متقاضیان دریافت تاییدیه ZAB، باید مدارک مختلفی را بسته به موضوع درخواست خود ارائه دهند:

• کپی مدرک یا گواهی نامه خارجی جهت معادل سازی با مدارک آلمانی توسط زاب
• ریز نمرات دانشگاه و اطلاعات دقیق در مورد دروس اخذ شده در مقطع مورد نظر
• ارائه مدرکی دال بر تجربه کاری در زمینه کاری مورد نظر
• اثبات مهارت های زبان آلمانی (در صورت نیاز) بسته به هدف متقاضی

7. مراحل دریافت زاب

برای دریافت تاییدیه ZAB، مراحل زیر باید توسط متقاضی انجام شود:

• تعیین نوع زاب
• جمع‌آوری و ارائه مدارک (کپی از مدرک یا گواهینامه غیرآلمانی، ریز نمرات دانشگاهی، مدارک سابقه کار (در صورت وجود) و مدرک مهارت های زبان آلمانی (در صورت نیاز))
• تکمیل فرم مربوطه در وب سایت ZAB
• پرداخت هزینه بر اساس نوع زاب درخواستی
• ارسال درخواست و مدارک
• انتظار چند هفته‌ای تا چند ماهه

پس از تکمیل ارزیابی، گواهی ZAB صادر خواهد شد که تایید کننده صلاحیت‌های خارجی فرد متقاضی است.

8. بایدها و نباید های دارندگان ویزای تحصیلی آلمان

پس از اخذ ویزای تحصیلی آلمان، متقاضی باید به موارد زیر توجه داشته باشد:

• ویزای تحصیلی امکان انجام کار تمام وقت را به متقاضی نمی‌دهد و دارندگان این نوع ویزا تنها امکان انجام کار پاره وقت به مدت 120 روز کاری یا 240 نیم‌روز کاری در سال را خواهند داشت.
• متقاضی باید به زمان اتمام ویزای خود توجه داشته باشد و در صورتی که هنوز تحصیلش تمام نشده است برای تمدید آن در مدت مقتضی اقدام نماید.
• دارندگان ویزای تحصیلی آلمان تنها در صورتی می‌توانند درخواست اجازه اقامت برای کار را دریافت کنند که تحصیلات خود را در آلمان به پایان رسانده باشند. در این صورت 6 ماه فرصت خواهند داشت که برای یافتن شغل یا خوداشتغالی مرتبط با مدارک تحصیلی دریافتی در آلمان اقدام نمایند. در طول این شش ماه مجاز به کار موقت نیز هستند.
• دارندگان ویزای تحصیلی آلمان به هیچ وجه نباید دوره های تحصیلی خود در این کشور را رها نماید. عدم شرکت در کلاس های آموزشی می‌تواند منجر به لغو ویزا شود.

9. اقدامات لازم قبل از شروع تحصیل

دارندگان ویزای تحصیلی در آلمان پس از اخذ ویزا و قبل از شروع تحصیلات حتما باید اقدامات زیر را انجام دهند:

• با توجه به نیاز به اعلام آدرس محل سکونت در اکثر اقدامات لازم در کشور آلمان، یافتن محل اقامت دائم در آلمان اعم از خوابگاه دانشجویی یا آپارتمان جزو اولین اقداماتی است که دانشجویان باید انجام دهند.
• یک الزام برای همه ساکنان آلمان قرارگرفتن تحت پوشش بیمه درمانی آلمان Krankenversicherung است. بدون مدرک بیمه درمانی (دولتی یا خصوصی)، ثبت نام در دانشگاه های آلمان غیر ممکن است.
• پس از مشخص شدن محل دائمی اقامت، ثبت نام در دفتر خدمات دانشجویی یکی از مهم‌ترین اقدامات است. شرکت در کلاس‌ها و امتحانات، دریافت مدرک تحصیلی و تخفیفات مربوط به دانشجویان در فعالیت های روزمره منوط به ثبت نام است.
• باز کردن حساب بانکی جاری Girokonto در یک بانک معتبر آلمانی یکی از خدمات رایگان در این کشور است که برای پرداخت اجاره، ثبت نام، هزینه های مربوط به تحصیل، هزینه ثبت نام و سایر صورت‌حساب‌ها الزامی است.
• ثبت آدرس محل اقامت در آلمان در Einwohnermeldeamt یا در دفتر شهروندی Bürgeramt و دریافت تاییدیه ثبت نام Meldebestätigung اقدام بعدی است که باید حتما انجام شود.
• درخواست اجازه اقامت برای تحصیل در Ausländerbehörde نیز باید به محض دریافت تاییدیه ثبت نام انجام شود.

10. شرایط سنی ویزای تحصیلی آلمان

به طور کلی محدودیتی برای سن متقاضیان اخذ ویزای تحصیلی آلمان وجود ندارد ولی برای اخذ ویزای تحصیلی برای مقطع کارشناسی توصیه می‌شود حداکثر سن متقاضی 25 باشد. این سن برای کارشناسی ارشد 30 -34 است و گرفتن ویزا بعد از این سن برای کارشناسی ارشد کاری دشوار است. لازم به ذکر است که در رشته  MBA برای افراد تا سن 40 سال هم امکان قبولی وجود دارد.

11. هزینه تحصیل در آلمان

خبر خوب برای متقاضیان مهاجرت تحصیلی به آلمان این است که اکثر دانشگاه های این کشور دولتی و رایگان هستند و دانشجویان تنها ملزم به پرداخت هزینه کمی بابت خدمات دانشجویی هستند. البته قسمت سخت ماجرا اینجاست که تدریس در دانشگاه های آلمانی به زبان آلمانی صورت می گیرد و تسلط و ارائه مدرک مهارت در زبان آلمانی جزو الزامات است.

برای رفع این مشکل دانشگاه های خصوصی و بعضی از دانشگاه های دولتی دوره هایی را به زبان انگلیسی نیز برگزار می‌کنند که مستلزم پرداخت هزینه هایی است که بسته به نوع رشته انتخابی و دانشگاه مقصد متغیر خواهد بود.

به عنوان مثال تحصیل پزشکی در آلمان در دانشگاه های خصوصی شهریه ای بین 5700 تا 15500 یورو در هر ترم را در بر دارد در حالی که برای تحصیل پزشکی در آلمان در دانشگاه های دولتی هزینه ای بین 150 تا 2000 یورو از  متقاضی دریافت می‌شود.

12. هزینه زندگی در آلمان

زندگی در آلمان در شهرهای مختلف هزینه های متفاوتی در بر خواهد داشت و هزینه های زندگی در کلان شهری مثل برلیم مطمئنا با هزینه های زندگی در شهرهای کوچک و کم جمعیت متفاوت خواهد بود اما متوسط هزینه زندگی در آلمان برای یک فرد تنها با احتساب اجاره بهای محل سکونت بین 250 تا 1200 یورو، بین 1150 تا 2150 یورو در ماه و برای یک خانواده چهار نفره بین 4000 تا 5700 یورو خواهد بود.

13. مزایا و معایب تحصیل در آلمان

از مزایای تحصیل در این کشور امکان استفاده از تحصیل رایگان و کار پاره‌وقت حین تحصیل است. مهاجرین با ویزای تحصیلی آلمان مجازند برای تامین هزینه های زندگی در آلمان، سالانه 120 روز کامل یا 240 نیم‌روز در آلمان کار کنند.