غار یخی چما و یا به‌اصطلاح انگلیسی ” chama ice cave” در حوالی روستای شیخ علی خان از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ و در فاصله 25 کیلومتری چلگرد، در شمال غربی استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و از جمله اعجاب‌انگیزترین و نادرترین غارهای منطقه بوده که قندیل‌های یخی فراوانی دارا است.
غار چما، تنها غار یخی ایران محسوب می‌شود و حتی در سایر نقاط جهان هم تعداد کمی از این غارها یافت می‌شود. برای دیدن نمونه مشابه این غار یخی باید هزاران کیلومتر را طی کنید و به روسیه و ایسلند بروید. همان گونه که مستحضرید، در این مطلب از مجله گردشگری هم اقلیم قصد داریم اطلاعاتی را درباره غار یخی چما به شما عزیزان معرفی کنیم.
چما به چه معناست؟
بهترین روش برای پی‌بردن به مفهوم نام غار چما، تحقیق و پرس‌وجو از اهالی روستای شیخ علی خان و عشایر بختیاری می‌باشد. چم به معنی جوشش آب در محل و مرغزار و کلمه چما نیز جمع کلمه چم است. این نام به دلیل خوش‌آب‌وهوا بودن و منطقه طبیعت سرسبز و چشمه آب شیرین و گوارای آن، بر روی این غار گذاشته شده است.
غار یخی چما کجاست؟
همان‌طور که بیان کردیم، غار یخی چما، یکی از دیدنی‌ترین و شگفت‌انگیزترین غارهای ایران است که در استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان کوهرنگ قرار دارد. کوهرنگ، به معنی کوه‌های رنگارنگ بوده و خود نشان از زیبایی بی‌بدیل این منطقه دارد. غار چما هم بزرگ‌ترین منبع آب شیرین کشور محسوب می‌شود.
استان چهارمحال و بختیاری از جمله اصلی‌ترین مراکز اکوتوریسم ایران بوده و شهرکرد به‌عنوان مرکز این استان، به بام ایران معروف است. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در مرآه البلدان، به دلیل سرسبز بودن، حاصلخیزی و رونق دامداری در چهارمحال و بختیاری، از آن به نام «هند کوچک» یاد کرده است.
بیشتر بخوانید
- راهنمای کامل کمپینگ| برای کمپ کردن چی لازم داریم؟
- ارزان ترین شهرهای دنیا برای مهاجرت و زندگی کدامند؟
غار یخی چما در بخش شمالی قله قنبرکش واقع شده که از مهم‌ترین قله‌های شمال غربی زرد کوه است. این غار حدود ۱۱۳ کیلومتر از شهرکرد فاصله دارد. در مسیر شهرکرد تا غار مذکور، از کنار آبشار علی خان گذر خواهید کرد که پرخروش در جریان است. غار یخی چما و آبشار شیخ علی خان به علت بکر و منحصربهفرد بودن، در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده‌اند.
در مسیر غار یخی کوهرنگ، حدوداً ۱۲ کیلومتر راه خاکی پیش رویتان است و پیمودن آن مدت‌زمان بیشتری می‌برد. در این مسیر احتمالاً سیاه‌چادرهای عشایر را مشاهده خواهید کرد. شما می‌توانید از محصولات غذایی و صنایع‌دستی عشایر خریداری کنید.
معرفی غار چما
غار یخی چما به جاده اصلی کوهرنگ، نزدیک بوده و یافتن مسیر آن برای مسافران آسان‌تر شده است. این غار در حوالی امامزاده «آقا سید» واقع گردیده و غار چما نیز در مقابل دشتی به همین اسم قرار دارد. رودخانه کم‌عمق منتهی به این غار یخی، مسیر اصلی رسیدن به دهانه مسطح آن بوده و از جذاب‌ترین مناظر استان چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود.
توجه داشته باشید که هنگام عبور از رودخانه، ممکن است لیز بخورید؛ بنابراین حتماً کفش مناسب بپوشید تا از این مورد جلوگیری شود؛ همچنین برای تحقیق درباره غار یخی چما و مشاهده وسعت یخچال این غار باید از کوه بالا بروید. ارتفاع کوه چندان زیاد نبوده و شما می‌توانید این منظره را از بالا تماشا کنید. توصیه دیگرمان است که به دلیل آب و هوای سرد و خنک منطقه، حتماً لباس گرم به همراه خود داشته باشید.
کوه‌های استان چهارمحال و بختیاری، همواره آسمان زیبا و آب و هوای مطبوع و خنکی دارند. این منطقه از کشورمان، همچون بهشتی، میزبان گردشگران خسته از گرمای هوای تابستان و آلودگی شهرها است؛ همچنین باید بگوییم که ساکنان این خطه، بسیار مهمان‌نواز و بخشنده هستند.
باید در نظر بگیرید که آب رودخانه، در همه فصول سال بسیار خنک و دمای آن هم نزدیک به صفر درجه بوده و حتی در ماه‌های گرم سال نیز خیلی نمی‌توانید در آن حرکت کنید. این غار نیز به علت قرارگیری در منطقه سردسیر و برف‌گیر، تمام فصول سال انباشته از برف و یخ است.
حضور در محیطی سرشار از برف، یخ و قندیل، آن‌هم در گرم‌ترین روزهای تابستان، حس و حال شما بسیار را دگرگون می‌کند. غار یخی کوهرنگ در تابستان و دیگر فصول سال، در بعضی از نقاط خود حدوداً ۵۰ متر برف دارد؛ همچنین در محدوده این غار، معمولاً بادهای سردی از سمت یخ و برف‌ها می‌وزد.
مشخصات منحصربهفرد غار چما و نحوه شکل گیری آن
غار شگفت‌انگیز چما، از روی‌هم انباشته‌شدن برف‌های این منطقه در طول هزاران سال گذشته تشکیل شده است. گاهی از اوقات ممکن است روی‌هم انباشته شدن برف‌ها، مسیر دسترسی به این غار را مسدود کند. در واقع همین صعب‌العبور بودن مسیر دسترسی به غار، منجر شده تا غار چما دست‌نخورده و بسیار بکر باقی بماند.
برف موجود در غار یخی چما حجم بسیار زیادی داشته و این مورد سبب شده تا غار مذکور همچون یک یخچال همیشگی و دائمی پابرجا بماند و هوای داخل و اطراف آن حتی در گرم‌ترین ماه‌های سال هم بسیار خنک باشد. تنها کافی است یک گام به فضای داخلی غار قرار دهید تا با انبوهی از یخ، قندیل و برف مواجه شوید.
بیشتر بخوانید
در نظر بگیرید که اشکال هندسی تشکیل شده بر روی سقف این غار، تماماً بدون دخالت انسان و طبیعی هستند و نگاه تمامی افراد را به سفیدی یک‌دست غار و سقف آن خیره می‌کنند. لازم به اشاره است که شما پیش از سفر به این منطقه می‌توانید عکس غار یخی کوهرنگ و فیلم‌های پخش شده از آن را تماشا کنید.
در مورد غار یخی چما نظرات مختلفی وجود دارد و بعضی از کاوشگران طول این غار را بین 2 الی 3 کیلومتر تخمین زده‌اند. اما واقعیت این است که با توجه به یخی و قندیلی بودن آن نمی‌توان اظهارنظر دقیقی در این مورد داشته باشیم؛ چرا که امکان دارد در طول فصل تابستان درازای غار با آب‌شدن مقداری از برف‌ها کاهش پیدا کند و در فصل‌های پاییز و زمستان برف ببارد و طول غار مجدداً افزایش پیدا کند.
بدون هیچ تردیدی، غار چمای کوهرنگ را می‌توان یکی از سردترین غارهای ایران دانست. زیرا دمای هوای داخل غار در تمامی ایام سال پایین است؛ ولی هنگامی که فصل پاییز و زمستان از راه می‌رسد، دمای غار به چندین درجه زیر صفر هم می‌رسد.
آب حاصل از ذوب‌شدن یخ‌ها و برف‌های غار در طول فصل گرما، یک رودخانه تشکیل می‌دهد که می‌توان به آن لقب بزرگ‌ترین منبع آب شیرین ایران داد. این آب بسیار خنک و گوارا به سد کوهرنگ می‌ریزد و در تأمین آب شرب، دامداری و کشاورزی اهالی منطقه کوهرنگ نقش بسزایی ایفا می‌کند. اگر به این منطقه سفر کردید حتماً از این آب بنوشید، چرا که نوشیدن حتی یک لیوان از این آب‌خنک، می‌تواند یک تجربه به یاد ماندنی برای شما باشد.
تفریح و خوش‌گذرانی در غار چما کوهرنگ
در صورتی که استان چهارمحال و بختیاری را به‌عنوان بهشت ایران معرفی کنیم، حرف بیخودی نگفته‌ایم. در این استان جاذبه‌هایی را مشاهده می‌کنید که احتمالاً در محل زندگی خودتان آرزوی دیدن آن‌ها را داشته‌اید. در بخش‌های قبلی مقاله نیز به موضوع را مطرح کردیم که غار چما یک غار یخی دست‌نخورده و بسیار بکر است.
این منطقه می‌تواند محل مناسبی برای ماجراجویی‌های زمستانی و تفریحات تابستانی شما باشد. در فصل زمستان و با بارش برف، لایه‌های یخ ضخیم می‌شوند و به این ترتیب، غار یخی چما تبدیل به محلی عالی برای تفریح جوانان عشایر منطقه و مسافران می‌شود.
در طول سال‌های اخیر در این مکان مسابقات اسکی تابستانی برگزار شده و این موضوع نقش مؤثری در آشنایی و معرفی این غار به توریستان و بازدیدکنندگان داشته است. با این حال که غار یخی مذکور یکی از بی‌نظیرترین نقاط گردشگری ایران به حساب می‌آید، اما برای بسیاری از گردشگران و مسافران ایرانی و خارجی ناشناخته مانده است.
بیشتر بخوانید
در صورت سفر به غار مذکور چادرهای سیاه عشایر را در مسیر خود خواهید دید که دشت‌های حوالی این منطقه را به‌عنوان محل زندگی خود انتخاب کرده‌اند و شما و هم‌سفرانتان می‌توانید چند ساعتی را مهمان عشایران دوست‌داشتنی و خونگرم باشید و از لبنیات محلی، سبزیجات و عسل آن‌ها به‌عنوان رهاورد سفرتان تهیه کنید؛ همچنین در صورتی که تمایل به اقامت در نزدیکی غار یخی چما را داشته باشید، می‌توانید از عشایر منطقه چادر اجاره کنید.
بهترین زمان برای رفتن به غار چما
همان طور که متوجه شدید، غار چما در ناحیه کاملاً کوهستانی و سردسیر ایران قرار گرفته و بیشتر به تنگه‌ای بزرگ و انباری پربرف شباهت دارد. از این موضوع نتیجه می‌گیریم که آب‌وهوای نیمه دوم سال در این منطقه بسیار سرد است. غار یخی چما در نیمه نخست سال، مخصوصاً از اواخر فصل بهار تا اواخر فصل تابستان به علت هوای دل‌چسب و خنکی که دارد، بسیار مناسب برای سفر است.
جمع بندی
همان‌طور که متوجه شدید، در این مطلب به معرفی غار یخی چما پرداختیم و درباره موقعیت جغرافیایی، آب‌وهوا، نحوه تشکیل غار و جاذبه‌های گردشگری منطقه اطلاعات مفیدی را به شما عزیزان مطرح کردیم. نمونه و مشابه این غار در کشورمان و حتی کشورهای همسایه نیز یافت نمی‌شود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم که حتماً به این منطقه مراجعه کرده و علاوه بر لذت بازدید از تنها غار یخی کشورمان، از سایر جاذبه‌های استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان کوهرنگ نیز بازدید کنید. امیدواریم که از مطالعه مقاله فوق لذت کافی را برده باشید.