منطقه تاریخی تخت سلیمان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و یکی از جاذبه‌های گردشگری ارزشمند کشورمان محسوب می‌شود که در استان آذربایجان غربی و شهرستان تکاب واقع شده است. این مکان تاریخی، از ارزش و اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده در دوران اشکانیان و ساسانیان هم رونق زیادی داشته است. در واقع آثار تاریخی فراوانی در این منطقه و نواحی اطراف آن وجود دارد. در صورتی که قصد دارید بیش از پیش با این جاذبه آشنا شوید در این مطلب همراه ما باشید؛ چرا که در ادامه مقاله با این دریاچه، دیدنی‌های اطراف و مسیر دسترسی به آن آشنا می‌شویم.
تخت سلیمان کجاست؟
یکی از سؤالاتی که ممکن است در ذهن شما نقش ببندد این است که منطقه تخت سلیمان کجاست؟ در پاسخ باید بیان کنیم که این آثار باستانی و مجموعه تاریخی و گردشگری کم‌نظیرآن، در قسمت جنوب شرقی استان آذربایجان غربی، ۴۵ کیلومتری شهرستان تکاب و روستای نصرت آباد واقع شده است.
بیشتر بخوانید
شهرستان تکاب با سه استان آذربایجان شرقی، زنجان و کردستان مرز مشترک دارد. این شهرستان از سمت غرب به شهرستان شاهین‌دژ، از سمت شمال غربی به شهرستان هشترود، از قسمت شمال شرقی به استان زنجان، از قسمت جنوب به شهرستان سقزو از جنوب شرقی نیز به شهرستان بیجار می‌رسد.
دریاچه تخت سلیمان تکاب
هنگامی که سخن از سفر به تخت سلیمان تکاب به میان می‌آید، بازدید از دریاچه این منطقه از جمله جذابیت‌های این سفر خواهد بود. این دریاچه به شکل طبیعی در این مجموعه ایجاد گردیده و وجود آن منجر به محبوبیت و رونق منطقه مذکور از ۳ هزار سال پیش تا کنون شده است.
اگر تصور کنید که مردم در دوره‌های مختلف حکومتی به چه صورت از این دریاچه بهره می‌بردند بدون تردید شگفت زده خواهید شد. افسانه‌ها و رمز و رازهای متعددی درارتباط با نحوه ایجاد این دریاچه و گنج‌های پنهان موجود در اعماق آن، وجود دارند که پرسش‌های بسیار زیادی را در ذهن مورخان و گردشگران ایجاد می‌کند. هنوز هم مورخان و مردم محلی باورهای فراوانی در ارتباط با نحوه ایجاد منطقه تخت سلیمان دارند.
افسانه دریاچه و وجود گنج سلیمان در اعماق آن
شایعات زیادی در مورد نحوه ایجاد دریاچه و گنج سلیمان موجود در زیر دریاچه بسیار معروف این منطقه وجود دارد که تابه‌حال هیچ‌کدام از این شایعات به واقعیت نپیوسته است. برخی از افراد انگشتر جادویی سلیمان نبی که در دریاچه دفن شده می‌گویند و بعضی نیز از غنیمت‌هایی که از جنگ با کراسوس، پادشاه لیدیه، به‌دست‌آمده سخن می‌گویند؛ عده‌ای هم عقیده دارند که جام مقدس عیسی مسیح در دریاچه مذکور دفن گردیده است. در ادامه مطلب به بررسی این افسانه‌ها و شایعات پرداخته‌ایم.
عصای حضرت سلیمان
از جمله شایعاتی که درباره به‌وجودآمدن دریاچه تخت سلیمان، مطرح است، ماجرایی از عصای سلیمان نبی است. طبق این شایعه، حضرت سلیمان عصای خودش را بر روی زمین می‌کوبد و در محل برخورد عصا با سطح زمین، یک چشمه می‌جوشد که با مرور زمان تبدیل به دریاچه شده است.
کیسه خاک حضرت مریم
شایعه دیگر به تولد عیسی مسیح مربوط می‌شود؛ هرمزد، یکی از پادشاهان ایران قدیم، بعد از اینکه خبر تولد حضرت عیسی را شنید، فردی از نزدیکان خود را برای عرض تبریک، نزد حضرت مریم می‌فرستد. حضرت مریم کیسه‌ای خاک را به این فرد می‌دهد؛ اما فرد پیش از رسیدن به مقصد، در تخت سلیمان دچار بیماری می‌شود و قبل از مرگش، آن را در همان مکان دفن می‌کند.
بیشتر بخوانید
هرمزد نیز پس از مطلع شدن از این ماجرا، دستور ساخت تعدادی ساختمان را در محل مذکور می‌دهد؛ در همین هنگام، چشمه‌ای از سطح زمین جوشیده و منجر به آبادانی آنجا می‌شود.
گنج کوروش کبیر
قدیمی‌ترین افسانه در ارتباط با گنج سلیمان، به دوره هخامنشیان باز می‌گردد. بر اساس این افسانه، زمانی که کوروش کبیر بر پادشاه لیدیه، پیروز گردید؛ بعد از این پیروزی اشیای قیمتی این پادشاه را به‌عنوان نذری در دریاچه ریخته است.
گنج‌های پنهان تخت سلیمان
در طول سال‌های گذشته، افراد زیادی برای یافتن گنج به این منطقه آمده‌اند. بسیاری از افراد باور دارند که سلیمان نبی با استفاده از قدرت‌های ماورایی انگشتر جادویی‌اش توانسته این مجموعه را بنا کند. طبق افسانه‌ها، یک دیو انگشتر حضرت سلیمان را به درون این دریاچه انداخته و با ظاهری شبیه آن حضرت بر روی تخت پادشاهی نشسته است.
برخی نیز ادعا دارند که این انگشتر در دریاچه دفن شد و بعضی از افراد دیگر نیز می‌گویند که یک ماهی انگشتر سلیمان نبی را خورد، سپس حضرت آن را از داخل شکم ماهی در آورد و مجدداً قدرت ماورایی خود را به دست می‌آورد.
سنگ اژدها
بر اساس افسانه‌های محلی، در گذشته اژدهایی بزرگ به نام سنگ اژدها بوده که حضرت سلیمان آن را شکست داده و اژدها به شکل سنگ درمی‌آید. با این حال، برخی دیگر از افراد عقیده دارند که مسیر عبور رودخانه را این سنگ بزرگ مسدود کرده و آب دریاچه تخت سلیمان را به سمت زمین‌های کشاورزی این منطقه هدایت می‌کرد؛ بنابراین پس از گذشت سال‌ها این مکان تبدیل به محیطی خوش آب‌وهوا و سرسبز شده است.
جاذبه‌های گردشگری تخت سلیمان
تخت سلیمان جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم به ایوان خسرو، آتشکده آذرگشنسب، تالار شورا، بناهای هشت ضلعی، بناهای دوره ایلخانی، معبد آناهیتا و … اشاره کنیم. در ادامه مقاله به معرفی این مکان‌های گردشگری بسیار جذاب پرداخته‌ایم.
ایوان خسرو
ایوان خسرو از باشکوه‌ترین آثار تاریخی دوره حکومتی ساسانیان بوده و احتمالاً در زمان پادشاهی خسرو اول معروف به انوشیروان بنا شده است. طرح منطقه تاریخی ایوان خسرو شباهت بسیار زیادی به ایوان مدائن دارد؛ ولی از لحاظ وسعت تا حدی کوچک‌تر از این ایوان است. متأسفانه ایوان خسرو به دلیل زلزله‌ای که ۸۰ سال پیش رخ داده آسیب فراوانی دیده ولی با این حال، هنوز هم از ارزش تاریخی و فرهنگی زیادی برخوردار است.
آتشکده آذرگشنسب
آتشگاه آذرشسپ یا آتشکده آذرگشنسب، از جمله بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آتشکده‌های ایرانیان در دوران ساسانیان است که مکان بسیار مقدسی محسوب می‌شود. اهمیت و جایگاه این آتشکده تا حدی بالا بود که هر کدام از پادشاهان ساسانی بعد از نشستن بر تخت پادشاهی خود و یا پیش از هر جنگ، با پای پیاده آن را زیارت می‌کردند و سهمی از غنائم جنگی را پیشکش آتشکده می‌کردند؛ همچنین باید اشاره نماییم که آتشکده آذرگشنسب یکی از مکان‌های مهم مذهبی برای ایرانیان قبل از اسلام به شمار می‌رفت.
معبد آناهیتا
یکی از محل‌های مقدس برای ایرانیان باستان، معبد آناهیتا بوده و در هنگام ستایش ایزدبانوی آب و زایش مورد استفاده قرار می‌گرفت. این محل نیز از جمله جذاب‌ترین مکان‌های تخت سلیمان به شما می‌رود و طرفداران زیادی دارد.
بناهای دوره ایلخانی
حدود هفت قرن بعد از دوره حکومت ساسانیان، نوادگان چنگیزخان مغول توانستند رونق و آبادانی را به منطقه تخت سلیمان بازگرداندند. این گروه پس از مسلمان شدن، تفکرات دینی خود را اعمال کرده و تغییراتی در این محیط رقم زدند که نمونه آن در گچ‌بری و کاشی‌کاری‌های ایوان خسرو مشهود است.
بیشتر بخوانید
سازه های بنا شده در دوره ایلخانی شامل سازه‌های هشت ضلعی، تالار شورا، دروازه جنوبی، کاخ شکار، دوازده ضلعی، مسجد، انواع کارگاه‌های صنعتی و حمام می‌شود.
بناهای هشت ضلعی
در قسمت غربی بنای ایوان خسرو، دو بنای هشت ضلعی از جنس سنگ، گچ و آجر وجود دارد. با وجود این که این بناهای هشت ضلعی در شرایط مناسبی قرار ندارند؛ اما نوع و گچ‌بری کاشی‌‌های و سبک معماری این بنا، حاکی از ارتباط آن با ایلخانیان و قدمت تاریخی بالای آن است.
تالار ستون دار
تالار ستون‌دار نیز از دیگر از سازه‌های دوره حکومتی ایلخانی محسوب می‌شود که طبق باور اغلب باستان‌شناسان، مکان غذاخوری و برگزاری جشن‌های شاهان ایلخان بوده است. این تالار دارای دو ردیف چهار ستونی بوده و در قسمت غربی آتشکده آذرگشنسب و قسمت شمالی ایوان خسرو قرار دارد.
از جمله بخش‌های جذاب این تالار، امضاها و علامت‌هایی است که سنگ‌تراشان متبحر در کف سالن این تالار به جا گذاشته‌اند؛ اگر چه تنها یکی از این علائم، آن هم در قسمت شرق تالار ستون دار در معرض نمایش قرار دارد؛ چرا که به منظور محافظت از سنگ‌فرش، لایه‌ای از ماسه بر روی آن ریخته شده است.
تالار شورا
از دیگر از جاذبه‌های دیدنی تخت سلیمان تکاب تالار شورا محسوب می‌شود؛ قدمت این تالار به دوران سلطنت پادشاهان ایلخانی می‌رسد. امروزه آثار تاریخی به‌جامانده از تالار شورا به صورت موزه درآمده که توصیه می‌کنیم هنگام بازدید از این منطقه تاریخی از این بقایای تاریخی ارزشمند نیز دیدن کنید.
جمع بندی
همان گونه که متوجه شدید، در این مطلب به بررسی ادرس، افسانه و جاذبه‌های منطقه تاریخی تخت سلیمان تکاب پرداختیم. در صورتی که علاقه‌مند به بازدید از مکان‌های تاریخی هستید، حتماً سری به این مکان جذاب بزنید؛ چرا که جاذبه‌های بی‌نظیر تاریخی و گردشگری این منطقه شما را به وجد خواهد آورد.
از این که تا انتهای این مطلب ما را همراهی کردید، از شما سروران گران‌قدر کمال تشکر و قدردانی را داریم. امیدواریم از مطالعه مطالب فوق لذت کافی را برده باشید. در آخر باید از شما عزیزان درخواست کنیم که اگر تابه‌حال سفری به تخت سلیمان تکاب داشتید، تجربیات سفر خود را با ما در میان بگذارید.