جاهای دیدنی سرخه
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری هم اقلیم شما را با جاهای دیدنی سرخه آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با دیدنی های این شهر در استان سمنان در ادامه با ما همراه باشید.
سمنان یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است. مرکز این استان شهر سمنان و پرجمعیت‌ترین شهر آن، شاهرود است. این استان از نظر مساحت هفتمین استان ایران است. سمنان علاوه بر جاذبه های تاریخی خود دارای جاذبه های طبیعی زیادی نیز می باشد. این منطقه دارای آب و هوایی خشک و کویری است و دیدن چشم اندازهای کویری آن در شب می تواند بسیار جذاب و خاص باشد و توجه هر گردشگری را به خود جلب کند.
سرخه (Sorkheh) شهری واقع در استان سمنان است و در ۱۷۰ کیلومتری شرق شهر تهران قرار دارد. این شهر با شهرستان‌های سمنان از شرق و آرادان از غرب و فیروزکوه از شمال و مهدی‌شهر از شمال شرقی و استان اصفهان از جنوب همسایه است و مرکز شهرستان سرخه میباشد. وجه تسمیه این شهر را وجود کوه‌های سرخ در اطراف آن گفته‌اند، از آنجایی که در گویش سرخه‌ای به سرخه «سور» گفته می‌شود و سور در فارسی به معنی سرخ است، می‌توان گفت این وجه تسمیه درست است. این شهر آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی بسیاری دارد. در ادامه با جاذبه های سرخه آشنا می شویم.
دیدنی های سرخه
منطقه شکار ممنوع خنار
این منطقه حفاظت شده با وسعت بیش از 36 هزار هکتار در شمال شهرستان سرخه و در دامنه های البرز، به سرزمین باریجه معروف است. گونه های گیاهی منطقه شامل کما و باریجه، اٌرس، زرشک، آویشن و سریش، اسپند، بومادران، گیاهان پیازی و تیره نعناعیان می باشند. گونه های جانوری آن گرگ، روباه، گربه وحشی، خوک وحشی، خرگوش، شغال، خرس قهوه ای، کل و بز، قوچ و میش و… هستند. عمده پرندگان منطقه را گنجشک سانان، کبک، کبک دری، کبوتر صحرایی، تیهو و پرندگان شکاری تشکیل می دهد.
روستای بیابانک سرخه
بیابانک، از روستاهای کویری و بسیار دیدنی ایران، در 18 کیلومتری جنوب غرب شهر سمنان و 7 کیلومتری جنوب شهرستان سرخه قرار دارد. بیابانک از روستاهای نمونه گردشگری است که تعدادی از بناهای آن مرمت و بازسازی شده اند. تپه باستانی “گورون شپته” به معنای تل گبران و گورستان مجوسان به نام “گبرستانی” در ناحیه سرخمبه به معنای سرخمره می تواند نشانگر قدمت این روستا تا دوران قبل از اسلام نیز باشد.
کاروانسرای لاسجرد (کاروانسرای شاه عباسی)
کاروانسرای تاریخی لاسجرد از کاروانسراهای دوره عباسی است که از سمت غرب در ابتدای روستای لاسجرد و بر روی گذرگاه شرق به غرب ایران و در مسیر زیارتی، به طرف مشهد مقدس قراردارد. این کاروانسرا از نوع کاروانسراهای دو ایوانی و شامل حیاطی وسیع با 24 حجره در پیرامون می باشد. دو ایوان زیبای کاروانسرا در غرب و شرق آن ساخته شده اند. در دو طرف ایوان غربی 6 غرفه جهت سکونت مسافران ساخته شده است. ایوان شرقی کاروانسرا بلندتر از ایوان غربی است که به وسیله دالانی به هشتی کاروانسرا منتهی می شود. در دو ضلع هشتی دو ایوان دوطبقه وجود داردکه در پشت هر ایوان اتاق کوچکی ساخته شده است. قدمت و دوره تاریخی این کاروانسرا صفوی می باشد. این بنا به شماره ملی 1995 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
خانقاه شیخ علاءالدوله سمنانی
خانقاه شیخ علاءالدوله سمنانی با قدمتی که به دوره ایلخانی بازمی‌گردد، در شهرستان سرخه، روستای صوفی آباد واقع شده است و در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۱۷، با شماره ثبت ۳۲۰ به‌‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بنای آرامگاه و خانقاه این عارف مشهور یادگاری از معماری اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. ساختمان مفصل آرامگاه شامل دو قسمت می‌شود. قسمت اصلی بنا مربع شکل است و در گذشته گنبد عظیمی روی آن قرار داشت که در حال حاضر تنها یک فیلپوش زاویه جنوب غربی مقصوره آن باقی مانده است. قسمت دوم ایوان رفیع و بلند آرامگاه است که رو به شرق دارد. مزار شیخ نیز در بیرون ایوان واقع شده است.
خانه حاج حشمت اللشکر (ابراهیم خان)
این بنا حدودا در مرکز شهر سرخه واقع گردیده است. همانطور که از کتب تاریخی و گفته معمرین و فرم معماری بنا به دست می آید این بنا متعلق به دوره قاجاراست. از آنجایی که این بنا خصوصی و مالک اصلی آن حاج حشمت خان پیوندی (حاکم وقت منطقه) بوده، به همین جهت به خانه حاج حشمت معروف شده است. خانه اصلی حشمت اللشکر (حشمت بزرگ) که به دست حاج معمار باشی سمنانی ساخته شده بود. این مجموعه تاریخی شامل چهار منزل مسکونی، دارالحکومه، باغ، حمام، مدرسه و… بوده است که اکنون دو خانه آن باقی مانده است. بادگیرهای دو قلو برفراز این بنا با تزئیناتی ناب از نمادهای شهر سرخه است. این بنا نماد معماری مناطق کویری است که به شماره ملی 29743 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
قلعه تاریخی جهان‌آباد
قلعه تاریخی جهان آباد در روستای جهان آباد در جنوب سرخه قرار دارد و از مناطق دیدنی سرخه می باشد. این قلعه با دارا بودن برج و باروهای زیبا و معماری خاص حاشیه کویر با مصالحی از قبیل خاک، گل، خشت بنا گردید و تا سه دهه گذشته مورد استفاده بوده است. بخش هایی از این قلعه در سالهای اخیر به علت حوادث طبیعی نظیر برف و باران ریزش کرده و تخریب شده است.
حمام بیرون دژ
در محله بیرون دژ و در حوالی مسجد جامع و چهلستون قرار گرفته که قدمت آن به دوران اواخر زندیه و اوایل قاجاریه می رسد.این بنا و سایر حمام های قدیمی شامل رختکن، دهلیز ارتباطی، گرمخانه، خزینه آب و تون می باشد. این حمام از دو حمام کوچک و بزرگ تشکیل شده که حمام کوچکتر زنانه و حمام بزرگتر مردانه است. دیوارها از سنگ، ملات آهک و گچ و سقفها از آجر با اندود ساخته شده اند. سقفها همه گنبدی هستند و تویزهایی که بر روی جرزها و پایه ها قرار گرفته اند آنها را استوار نگه می دارند. این حمام دارای طاق های ضربی است و بر ستون های قطوری استوار شده است.
آب انبار بیرون دژ
در محله بیرون دژ و در کنار مصلی نماز جمعه (حسینیه شهدا) شهر سرخه قرار گرفته است. این آب انبار منسوب به دوره قاجار است و از آب انبارهای بزرگ این شهر به حساب می آید. این آب انبار را حاج حشمت اللشکر، که خود اهل سرخه بوده ساخته است. مخزن اصلی آن گنبد عظیمی، مخروطی شکل است، این بنا بر اساس معماری سنتی خاص ناحیه کویری ساخته شده و پیرامون آن تا رأس گنبد، پله های مدوری احداث گردیده است. بر بالای گنبد، بادگیر کوچکی جهت عبور جریان هوا و خنک کردن آب به چشم می خورد. این بنا به شماره ملی 4435 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مسجد جامع و چهلستون
تاریخ ساخت اولیه این بنا به قرن اول هجری نسبت داده می شود. این مسجد از دو شبستان مجزا مجاور هم یکی در جنوب و دیگری در شمال آن تشکیل شده است. شبستان جنوبی که مستطیل شکل می باشد و محراب آن منتهی الیه سمت جنوب غربی بنا قرار دارد. در شمال این شبستان راهرویی وجود دارد که بر سردر این راهرو، کاشیکاری معرقی به تاریخ 1345 ش که بر روی آن بخشی از آیه 18 سوره توبه قرآن کریم نوشته شده است به چشم می خورد. در گوشه جنوب غربی شبستان شمالی محراب ساده ای قرار دارد که بالای آن بوسیله رسمی بندی گچی تزئین شده است. مسجد چهلستون سرخه متعلق به قرن اول هجری است که یکی از شبستان های الحاقی به مسجد جامع سرخه بوده، که در بافت قدیم شهر قرار گرفته است. از خصوصیات بارز این بنا ستونهای ظریف هشت ضلعی آجری و طاق های جناقی تند می باشد که از 40 ستون این بنا هم اینک 32 ستون آن باقی است.این بنا به شماره ملی 2325 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
آرامگاه شیخ محمود مزدقانی
این بنا که مربوط به دوره ایلخانان مغول است در روستای مؤمن آباد و در مسیر جاده اصلی به روستای افتر و فیروزکوه واقع گردیده است. این آرمگاه متعلق به شخصی به نام شیخ محمود مزدقانی که از شیوخ مسلمان و شیعه بوده و نقش مهمی در زمینه آموزش مردم در امور مذهبی ایفا می‌کرده است که پس از وفات وی مقبره ای در محل کنونی ساخته شده است. این بنا دارای یک ایوان و گنبدی رفیع و در طبقه بالا دارای غلام گردشهایی می باشد. که دارای 8 چله خانه و یک اتاق در ضلع شرقی بنا می باشد. این بنا به شماره 1318 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
بقعه پیر غریب
بقعه پیر غریب که در 20 کیلومتری غرب سمنان، در ابتدای شهر سرخه، میان کشتزار ها قرار گرفته، بقعه کوچکی است که افراد مسن سرخه به آن اعتقاد خاصی دارند و بر این باورند که هر کس دچار مشکلی شود و به پیر غریب توسل جوید، مشکل او به لطف و یاری خدا حل می شود. این بقعه خشتی و گلی که در گذشته در میان قبرستانی قرار داشته، 3 اتاق دارد و حیاطی آن را در بر گرفته است. ایوانی با طاق نیم دایره در جانب جنوب آن وجود دارد و گنبدی کاسه ای شکل بر سر آن قرار گرفته است. تمامی بنا در داخل و خارج با گچ، اندوده و سفید شده اند و جلوه خاصی به بنا بخشیده اند.
مسجد امام هادی
مسجد امام هادی (ع) مسجدی قدیمی منسوب به دوره قاجار با قدمتی بیش از 200 سال است که در مرکز محله کلان شهر سرخه در استان سمنان قرار گرفته و از جنوب به آب انبار بیرون دژ منتهی می شود.این مسجد نقشه ای مستطیل شکل دارد و از شمال به جنوب کشیده شده است و در قسمت شمال و غرب خود، طاق نماها و ایوانهای کوچکی دارد. همچنین حیاطی کوچک در شمال آن به چشم می خورد که بر زیبایی بنا افزوده است. کتیبه ای گچی در گوشه جنوب غربی نزدیک محراب مسجد قرار دارد که تاریخ تعمیر و مرمت آن را شرح می دهد. این مسجد خشت و گلی با گچ تزئین شده و پذیرای نمازگزاران و گردشگران است.
مسجد امام حسین
این مسجد رو به روی حسینیه شهدا قرار گرفته است و منسوب به دوره قاجاریه است. پلان مسجد بر پایه مربع شکل گرفته است و هر یک از کنجهای آن به یکی از 4 جهت اصلی جغرافیایی تعلق دارد. در کنج جنوبی مسجد با محرابی مواجه هستیم که در محل محراب قدیمی مورد نوسازی قرار گرفته و با نمای سنگ کار شده است. فقط در نمای ورودی کاشیهای هفت رنگ جدیدی کار شده است که تنها عامل تزئینی مسجد به شمار می روند.
بقعه متبرکه امام زاده شاه محمد زید (ع)
این بقعه در شمال غربی سرخه در روستای شاهزاده محمد زید واقع است. امام زاده محمد زید از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) میباشد که توسط بنی امیه به شهادت رسیده است. این مکان هرساله در فصل تابستان جمعیت زیادی را جذب میکند. راه رسیدن به این مکان زیارتی، راه فرعی است که از محور اصلی سرخه به لاسجرد منشعب میگردد که بعد از عبور از برکیان،دو روان، آل دره به این مکان میرسد.
امام زاده عبدالله و اسماعیل سرخه
در دهستان لاسجرد در روستایی به نام امام زاده عبدالله (در شمال روستای ایج) قرار گرفته است. بنا منسوب به دوره قاجار است و به گفته آقای خادم که پیرمرد مسنی از اهالی روستا است، جدش حاجی قاسم خادم، در راه سفر به زیارت امام هشتم(ع) در کاروانسرای لاسجرد خواب می بیند که مردی نورانی او را فرمان می دهد که در روستای امام زاده عبدالله، امام زاده ای است که تو بایستی بنای آن را رونق بخشی. او نیز به آنجا می رود و به ساخت بنای آرامگاه مشغول می شود و از آن پس به زندگی در همان جا ادامه می دهد و روستایی را تشکیل می دهد. در داخل بقعه 2 قبر مشاهده می شود که یکی مربوط به امام زاده عبدالله و دیگری مربوط به برادرش امام زاده اسماعیل است.
غار (مغار) افتر
این غار یکی از بزرگترین غارهای آهکی شهرستان سرخه است که در روستای افتر واقع شده است. در این غار محصولات لبنی دامداران افتر که دوره ییلاق را در گورسفید، طارم، کلارخان، افتر و امامزاده عبدالله سپری می‌کنند، نگهداری می‌شود. ظرفیت این غار حدود 2 هزار جلد محصولات لبنی است. طول این غار 302 متر و عرض آن حدود 12 متر است و ارتفاع آن از 40 سانتی‌متر تا 5 متر متغیر است. در این غار گونه‌های جانوری مشاهده نمی‌شود ولی در دامنه بیرون غار، چند گونه گیاهی بومی از خانواده گندمیان، گون، کلاه میرحسن، اسپند، اسپرس کوهی، زرشک و… وجود دارد. این غار از گذشته به عنوان یخچال طبیعی برای حفظ محصولات دامی مورد استفاده اهالی بوده و در بین اهالی به «مغار افتر» معروف است. وجود تخته سنگ‌های گچ و آهک، سکوهای مناسبی برای قرار دادن پوست احشام فراهم کرده است.این غار به شماره 135 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- معرفی بهترین سوغات سمنان | semnan
- سوغات و صنایع دستی دامغان | Damghan
- جاذبه های دیدنی شاهرود ، سمنان | Shahroud
- معرفی جاهای دیدنی گرمسار ، سمنان | Garmsār
- جاهای دیدنی دامغان ، سمنان | Damghan