فهرست محتوا
آرامگاه سید غلام رسول
آرامگاه سید غلام رسول در شهر چابهار است. این آرامگاه که برخی صاحب آن را یک فرد صاحبنام شیعه و برخی دیگر وی را یک لوطی که عمر خود را به شاد کردن مردم میگذرانده میدانند،در ادامه همراه وب سایت گردشگری هم اقلیم باشید تا با این آرامگاه شگفت انگیز در چابهار بیشتر آشنا شوید.
اگر میخواهید سفری به این مکان داشته باشید،حتما از جاهای دیدنی چابهار همچون قلعه پرتغالی ها چابهار و گورستان جن چابهار جنگل حرا چابهار ساحل لیپار و ساحل شب تاب کوه مریخی نیز دیدن کنید
آرامگاه یا مقبره، ساختمانی است که به عنوان بنای یادبود برای فرد یا افرادی ساخته میشود و قبر آنها درون ساختمان قرار میگیرد. این آرامگاهها معمولا محل گردآمدن و زیارت افرادی قرار میگیرند که صاحب آرامگاه را قبول داشته یا مرید او محسوب میشوند.
معماری آرامگاه
مقبره سید محمد مشهور به سید غلام رسول، زیارتگاه مسلمانان هند و مردم منطقه بوده است در حاشیه ضلع شرقی و در پنج کیلومتری شمال غربی خلیج چابهار قرار دارد.
قدمت این آرامگاه به سال ۴۵۶ ه.ق باز میگردد. این آرامگاه با دیوارهای سفید به سبک معماری هندی که دروازههای ورودی آن در ضلع غربی است، ساخته شده است. آرامگاه در ضلع غربی حیاط، روی صفههای به ارتفاع ۱متر بنا شده است. سطح دیوارهایش را با تعبیه طاقچهها و طاقنماهایی با تزیینات گچی به شکل دایره، پشت سر هم ساختهاند.
بر ورودی بنا نقاشی تزیینی رنگارنگی با طرحهای نقوش ستارههای مشبک دیده میشود. پلان معماری بنا به شکل بناهای دوره سلجوقی است. برخی بر این اعتقاد هستند که بنا مربوط به دوره تیموری است و شاخصههای معماری این دوره در بنا دیده میشود. احتمال میرود بنا در دورههای بعد تکمیل شده باشد و شاخصههایی از معماری تیموری هند در آن به کار رفته باشد.
طرح و نقشهای روی بنا نیز با نقاشیهای دوره صفویه همخوانی دارد. نقاشیهای روی بنا از اصالت خاصی برخوردار هستند و طراحی آنها در بناهای دیگر مربوط به عصر صفویه نیز دیده میشود. بنابراین میتوان گفت بنا به احتمال بسیار، آرامگاه در عصر سلجوقی ساخته شده و تزیینات آن در دورههای بعدی تکمیل شده است.
یک پیشخوان با سقف تیرهای چوبی و حصیری و چند ستون چوبی در قسمت شرقی آرامگاه،قرار گرفته که با پنج پله به حیاط وصل شدهاند ولی قدمت چندانی ندارد. در چهار گوشه آرامگاه، چهار مناره کوتاه هست و نیمدایرههایی از گچ،است گنبد از داخل دارای نواری از تزیینات هندسی و گیاهی است که با رنگهای اصلی همچون زرد، قرمز، آبی، سفید به صورت گل و گیاه و ستاره دیده میشود. بالای چهارطاقی بنا، چهار نورگیر قرار دارد که نور داخل آرامگاه را تامین میکنند.
محراب در سمت جنوب قرار دارد.در ضلع غربی طاقنمایی با تزیینات مقرنس،که در داخل آن کلمات «لااله الا الله» «یا محمد» «یا علی» و… را روی نقش گلها نقاشی شده است.در ضلع شمالی، روبروی محراب نیز طاق نماهایی با تزیینات مقرنس،که محل نذر و روشن کردن شمع است.
مقبره در میانه بنا واقع و روی آن صندوقچههایی و بر فراز صندوقچه حجله چوبی با تزیینات هندسی و زینتهای بلوچی گذاشته شده است.
این آرامگاه با شماره ثبت ۱۵۵۹ در تاریخ ۱۳۵۶/۱۰/۵ ثبت ملی شده و در سالهای اخیر توسط میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان مرمت شده است.
سید غلام رسول
در کتاب فرهنگ مردم بلوچ که توسط عبدالله ناصری به نگارش درآمده، دو دیدگاه ذکر شده است: «در مورد صاحب مزار دو عقیده وجود دارد یکی آنکه معتقد هستند این مزار از آن عارف و مرد حقی است به نام سید عبدالرسول و این زیارتگاه مردم شیعه چابهار است و افراد غیرشیعه هم از شیعههای این سرزمین پیروی میکنند.
بعضی دیگر بر این باوراند این مزار یک لوطی است (مطربهای دوره گرد را لوطی مینامند). در موردآن روایاتی گفته شده که وی خود هندی تبار بوده و زنی از اهالی چابهار را اختیار کرد، اما در شب عروسیاش دچار کسالت شد و فوت کرد. به این دلیل معتقدین به وی هر ساله در سالروز مرگش که در روز آخر ذیالقعده است، به مدت ده روز با ساز و دهل آوازخوانی، رقص و پایکوبی میکنند.
هدف از انجام این مراسم را میتوان از دودلیل داشته باشد یکی اینکه لوطی فوت شده چون عمرش را به شاد کردن مردم میپرداخته، وصیت کرده که بعد از مرگش در کنار قبر وی مراسم شادی برگزار شود و تاثیر وجود خود را در شادمانی مردم بعد از مرگش حفظ کند.
دوم اینکه این شخص که در شب عروسیش فوت کرده، بسیار مشهور و مورد توجه افراد قومش بوده و چون عروسی ناکام و نافرجامی داشته، دوستدارانش هر ساله در سالروز مرگش برایش جشن تدارک میبینند تا یاد او را زنده کنند.
در گذشته مراسم جشن و پایکوبی مربوط به صاحب مقبره، به مدت ده شبانهروز انجام میشد، اما امروزه چنین مراسمی برگزار نمیشود و تقریبا میتوان گفت از بین رفته است. پیروان صاحب این مزار اکثرا شیعه مذهب هستند و در ماه محرم نیز مراسم سوگواری در این مقبره برگزار میکنند.
دسترسی به آرامگاه سید غلام رسول
این مقبره در بدو ورود به شهر چابهار نمایان میشود و برای بسیاری از مسافران شهر چابهار قابل رویت و مشاهده است و گردشگرانی که وارد این شهر میشوند، به راحتی امکان بازدید از این بنای تاریخی زیبا با معماری دلچسب را دارند.