کاخ گلستان، یکی از مهمترین ساختمان‌های قدیمی شهر تهران است و به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری تهران شناخته می‌شود. این کاخ در دوران قاجار ساخته شده و در محوطه‌ای به مساحت ۴٫۵ هکتار واقع شده است. خانه‌ی گلستان در زمان پادشاهان سلسلهٔ قاجار و پهلوی به عنوان محل اقامت استفاده می‌شد. این بنا در سال ۱۳۹۲ به لیست میراث جهانی یونسکو اضافه شد.در ادامه همراه با مجله گردشگری هم اقلیم باشید.
فهرست محتوا
آشنایی با کاخ گلستان
کاخ گلستان در استان تهران، مجموعه‌ای از ساختمان‌های تاریخی را در خود جای داده است که در طول زمان‌های مختلف، ساخته شده‌اند. این کاخ به لحاظ معماری و ارزش آثار هنری و تاریخی، یکی از مهمترین بناهای تاریخی کشور محسوب می‌شود و در طول سال باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی می شود. این مجموعه از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است که عبارتند از: ایوان تخت مرمر، تالار سلام، تالار آینه، تالار سفره‌خانه، خلوت کریمخانی، تالار برلیان، عمارت بادگیر، کاخ شمس العماره، تالار الماس و کاخ ابیض. ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی، قدیمی‌ترین بناهای این مجموعه هستند و مربوط به دوران کریمخان زند می‌شوند.
علاوه بر این ساختمان‌ها، مجموعه فرهنگی و تاریخی گلستان شامل بخش‌های متعددی نظیر کتابخانه نسخ خطی، مرکز اسناد تصویری، مرکز اسناد خطی، دفتر فنی، امور بین‌الملل، کتابخانه چاپی، امور فرهنگی، امور معرفی، واحد کودک و نوجوان، واحد دفتر حقوقی را در خود جای داده است.
اما جاذبه‌های گردشگری زیادی هم در اطراف کاخ گلستان وجود دارد که به عنوان مثال بازار تهران، قهوه‌خانه حاج علی درویش، سبزه میدان، خیابان ناصرخسرو، سرای روشن، کوچه مروی و دارالفنون نام برد.
ساخت این بنا در دوران شاه عباس صفوی آغاز شد و تا زمان قاجار و ناصرالدین شاه نیز به طول انجامید و چندین بار تغییر یافت.این بنا در دوران های مختلف تاریخی شاهد وقایع مهمی بوده که از مهمترین آن ها می توان به انقلاب مشروطه و تاج‌گذاری پهلوی اول و دوم اشاره کرد.
در سال های اخیر آثار هنری بسیار با ارزشی مانند تخت مرمر و سنگ قبر ناصرالدین شاه از شهرری به کاخ گلستان منتقل شد.بناهای زیبایی مانند تالار آینه و عمارت بادگیر در این کاخ قرار دارند و بسیار مورد توجه گردشگران است.
تاریخچه کاخ گلستان
با توجه به اسناد و مدارک و همین‌طور سفرنامه پیترو دلاواله، کاخ گلستان از دوران شاه عباس صفوی به ثبت رسیده است. با این حال، مهمترین دوره تاریخی این کاخ به عصر آقا محمد خان قاجار مربوط می‌شود. پس از غلبه بر لطفعلی خان زند، وی در سال ۱۲۱۰ هجری قمری تاج‌گذاری و تهران را به‌عنوان پایتخت انتخاب کرد. این موضوع باعث افزایش اهمیت ارگ سلطنتی گلستان شد.
ناصرالدین شاه قاجار نیز در این کاخ تاج‌گذاری کرد و اولین پادشاه ایران بود که سفری به اروپا داشت. تاثیرات معماری اروپایی باعث شد کاخ گلستان شکل متفاوتی به خود بگیرد. در دوره قاجار، این مجموعه به‌عنوان محلی برای حکم‌رانی و اقامتگاه سلطنتی و همین طور تعلیم هنرمندان و معماران بود. به همین دلیل، کاخ گلستان در قرن ۱۹ مرکز مهمی برای تولید هنر محسوب می‌شد.
در دوره مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و احمد شاه قاجار، تغییرات خاصی در این ارگ سلطنتی صورت نگرفت؛ اما اهمیت این دوره به‌دلیل رخدادهای تاریخی مهمی همچون انقلاب مشروطه و تاثیرات آن است. در عصر پهلوی اول و پهلوی دوم نیز کاخ گلستان تغییراتی را به خود دید.
با توجه به مشخصاتی که ذکر شده، می‌توان گفت کاخ گلستان دارای قدمتی بیش از چهار قرن است و هنوز هم در فهرست مجموعه‌های تاریخی منحصربه‌فرد ایران قرار دارد. این کاخ به دلیل وقوع اتفاقات مهم در آن، سندی با ارزش از مهمترین بخش‌های تاریخ ایران به شمار می‌رود. با این حال، در حال حاضر، کاخ گلستان همچنان در شهر تهران به عنوان یک عضو نامطابق در معماری قرار دارد و اطراف آن را ساخت‌وسازهای بی‌انگیزه و جدید احاطه کرده‌اند.
معماری کاخ گلستان تهران
با توجه به مشخصاتی که ذکر شده، کاخ گلستان در طول تاریخ بارها دچار تغییر شده است. در دوره‌های گذشته، بخش‌هایی به آن اضافه شد و بخش‌هایی نیز به کلی ویران یا حذف شدند. در میان بناهایی که در گذشته در کاخ گلستان وجود داشتند ولی امروزه اثری از آن‌ها در این کاخ باقی نمانده، می‌توان به عمارت اندرونی (فرح‌آباد یا حرم‌خانه)، خوابگاه ناصری، تالار خاقان مغفور، عمارت خروجی، عمارت صندوقخانه، رخت‌دارخانه سلطنتی و دروازه نقاره‌خانه اشاره کرد.
همچنین، بنایی که در گذشته در کاخ گلستان وجود داشته ولی امروزه هیچ اثری از آن باقی نمانده، تکیه دولت یا تکیه همایونی دولتی بود. این بنا با ۲۸۲۴ مترمربع مساحت در زمان ناصرالدین شاه ساخته شد و محلی بود برای برگزاری مراسم تعزیه و سایر آیین‌های سوگواری و روضه‌خوانی عاشورا.
اما امروزه، در کاخ گلستان بناهایی مانند شمس‌العماره، تالار سلام، تالار آیینه، ایوان تخت مرمر، حوضخانه، کاخ ابیض، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر، تالار عاج، تالار الماس، تالار برلیان، کتابخانه و حوضخانه عمارت بادگیر وجود دارند. تقریبا تمام این بناها در دوران قاجار ساخته شده‌اند و به‌دلیل تاثیرات پادشاهان مختلف این سلسله، از جمله آغامحمدخان و ناصرالدین شاه، مجموعه‌های فراوانی نیز به این بناها اضافه شده‌اند.
ساعت بازدید کاخ گلستان
- ساعات کاری کاخ گلستان از ساعت ۹ صبح تا ۷ بعد از ظهر است.
- فروش بلیط تا ساعت ۵:۱۵ بعد از ظهر انجام می شود.
- در روزهای تعطیل مذهبی از جمله رحلت امام خمینی (ره) (۱۴ خرداد)، شهادت حضرت علی (ع) (۲۱ ماه رمضان)، تاسوعا و عاشورای حسینی (۹ و ۱۰ محرم)، اربعین حسینی (۲۰ صفر)، رحلت حضرت رسول اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) (۲۸ صفر) و شهادت امام جعفرصادق (ع) (۲۵ شوال)، کاخ گلستان تعطیل است.
- هزینه ورود به کاخ گلستان برای هر بازدید کننده ایرانی در سال ۱۴۰۲، معادل ۴۶ هزار تومان است.
- شماره تلفن تماس با کاخ گلستان، ۰۲۱-۳۳۹۵۶۶۶۲
- آدرس آن در خیابان پانزده خرداد، ضلع شمالی میدان ارگ، تهران است.
- همچنین می توانید برای اطلاعات بیشتر به وب سایت golestanpalace.ir مراجعه کنید.
دسترسی به کاخ گلستان
آدرس : تهران ، خیابان پانزده خرداد ، میدان ارگ
اگر می‌خواهید راحت و به دور از شلوغی به کاخ موزه گلستان دسترسی داشته باشید از مترو استفاده کنید.بدین منظور در ایستگاه پانزده خرداد واقع در خط ۱ مترو تهران پیاده شوید و پس از خروج از ایستگاه به سمت شرق بروید تا به خیابان داور برسید.در این خیابان می‌توانید ورودی کاخ را مشاهده کنید.فاصله ایستگاه مترو تا این ورودی ۵ دقیقه به صورت پیاده است.
- کوچه مروی تهران
- اتاق فرار مردگان تهران؛ مکانی برای عاشقان ترس و هیجان
- بازدید از جاذبه‌های روستای شکراب تهران
جمع بندی
کاخ گلستان، یکی از جواهرهای باشکوه و بی‌نظیر معماری در قلب شهر تهران است که تاریخ ایران را نیز با خود به همراه دارد. این بنا در طول تاریخ به عنوان شاهد رویدادهای مختلفی در دوره‌های مختلف بوده و حالا در فضای باز برای بازدید از گردشگران باز می باشد تا آنان را به دنیایی از زیبایی و شکوه معماری بی‌نظیر ببرد. بازدید از کاخ گلستان، نباید تنها به فضاهای بسته و عمارت‌ها و تالارهای آن محدود شود، بلکه باغ و حیاط آن نیز به‌عنوان بخشی از این شاهکار معماری، نیاز به بازدید دارند. در اینجا می‌توانید لذت آرامش بخشی در کنار دیوارها و کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر کاخ یافته و در سایه‌سار کاج‌های بلند آرامش خود را پیدا کنید. این شکوه و زیبایی که با گذر زمان هنوز نیز قابل حس کردن است، به شما فرصتی می‌دهد تا به تاریخ و فرهنگ ایران نزدیک‌تر شوید و لحظاتی را در محیطی شگفت‌انگیز سپری کنید.
